Το ιδανικό βιβλίο για το χρηματιστήριο: Τέλος στον χρηματοοικονομικό αναλφαβητισμό

Το ιδανικό βιβλίο για το χρηματιστήριο: Τέλος στον χρηματοοικονομικό αναλφαβητισμό

Το μεγαλύτερο “ποσοστό” του καθημερινού άγχους το δημιουργούν τα θέματα γύρω από τα οικονομικά μας. Είτε επειδή έχουμε δημιουργήσει από μόνοι μας πολλές υποχρεώσεις έχοντας επιλέξει μια πιο πολυτελή ζωή από αυτήν που μπορούμε να υποστηρίξουμε, είτε επειδή οι συγκυρίες μας οδήγησαν σε λάθος αποφάσεις και αυτές σε τέλμα.

Ότι και εάν έχει συμβεί θα πρέπει να υπάρξει αντίδραση. Ρεαλιστική, ουσιαστική, μεθοδευμένη. Τι είναι εκείνο που θα μας βοηθήσει; Να μας δανείσει κάποιος χρήματα; Να κληρονομήσουμε ένα μεγάλο ποσό;

Μάλλον η καλύτερη λύση είναι να μας κάνει κάποιος δώρο ένα βιβλίο με θέμα τα κέρδη από το χρηματιστήριο.

Θυμάται κάποιος τι μας δίδαξαν στο μάθημα της οικιακής οικονομίας στο σχολείο; Δεν νομίζω. Διότι ελάχιστοι εκπαιδευτικοί έδιναν σημασία σε αυτό το μάθημα, είτε γιατί δεν συμφωνούσαν με το περιεχόμενό του είτε διότι δεν καταλάβαιναν τη σπουδαιότητα της επαφής των μικρών μαθητών με την έννοια της οικονομίας. Δεν χρειάζεται να πω εγώ ότι οι βάσεις για οποιαδήποτε δεξιότητα μπαίνουν στην βασική εκπαίδευση του ατόμου.

Ακόμα και εάν το άτομο δεν έρχεται συχνά σε επαφή με αυτό το θέμα στην ενήλικη ζωή του, υπάρχει στο πίσω μέρος του μυαλού του και ανακτάται την κατάλληλη χρονική στιγμή. Πόσες φορές δεν έχουμε δώσει λύσεις σε πρακτικά ζητήματα χρησιμοποιώντας τις γνώσεις μας στην γεωμετρία; Είμαστε όλοι μας μαθηματικοί; Όχι βέβαια. Γιατί το ίδιο να μην εφαρμόζεται και στα οικονομικά ζητήματα; Δεν εννοώ να υπάρχει στην ύλη του δημοτικού βιβλίο για το χρηματιστήριο και της επενδύσεις, αλλά θα μπορούσε ένας μικρός μαθητής μέσω δράσεων να αντιληφθεί τη λέξη οικονομία και μεγαλώνοντας να εμβαθύνει.

Αφού δεν μας δόθηκε αυτό το εφόδιο στα παιδικά μας χρόνια, οφείλουμε να πάρουμε την κατάσταση στα χέρια μας. Η γκρίνια του δεν μπορώ να ανταπεξέλθω στα θέλω της οικογένειας και στις υποχρεώσεις προς τους τρίτους και την πολιτεία δεν ωφελεί κανέναν. Πρέπει, είτε το έχουμε κάνει στο παρελθόν είτε όχι, να αναρωτηθούμε σοβαρά για ποιο λόγο δεν έχουμε οικονομική ευημερία και πως θα την αποκτήσουμε.

Είναι σχεδόν σίγουρο ότι για να έχει ένα νοικοκυριό οικονομική ευμάρεια θα πρέπει τουλάχιστον το μέλος που διαχειρίζεται τα οικονομικά να έχει αυτό που λέμε “χρηματοοικονομικό εγγραμματισμό”.

Η συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων είμαστε οικονομικά αναλφάβητοι. Δεν γνωρίζουμε βασικές οικονομικές έννοιες, δεν μας είναι εύκολα αντιληπτή μία οικονομική είδηση που διαβάζουμε στον τύπο και το κυριότερο, ντρεπόμαστε να ρωτήσουμε γιατί είμαστε ενήλικες και σας ενήλικες ούτε στον εαυτό μας δεν τολμούμε να παραδεχτούμε ότι δεν ξέρουμε.

Το φαινόμενο αυτό μας έχει οδηγήσει στο να ψάχνουμε στα τιμαλφή της κληρονομιά μας ένα κατάλληλο βιβλίο που εξηγεί τα πάντα για το χρηματιστήριο.

Είναι ώρα λοιπόν να μεταβούμε από τον χρηματοοικονομικό αναλφαβητισμό στον χρηματοοικονομικό αλφαβητισμό. Δεν είναι μια εύκολη μετάβαση. Το αντίθετο θα έλεγα. Όταν έχεις γαλουχηθεί από τα παιδικά σου χρόνια σε συγκεκριμένες πρακτικές είναι πολύ δύσκολο και απαιτεί μεγάλη προσπάθεια να αλλάξεις. Όπως έλεγε και ένας αείμνηστος καθηγητής μου φυσικός, η δύναμη της συνήθειας είναι πιο ισχυρή από την βαρύτητα. Για να αλλάξει η συνήθεια χρειάζεται συνολική προσπάθεια από όλες τις πλευρές.

Αρχικά είναι χρήσιμο ο κάθε άνθρωπος να συνειδητοποιήσει το μέγεθος του δικού του αναλφαβητισμού και να επιδιώξει να βρει τα εργαλεία εκείνα που θα τον βοηθήσουν. Το σημαντικότερο εργαλείο φυσικά είναι η γνώση. Γνώση που θα την αποκτήσει είτε δομημένα, παρακολουθώντας κάποια σεμινάρια ή σπουδάζοντας, είτε πιο ελεύθερα, αναζητώντας στο διαδίκτυο ή σε βιβλία να μάθει εκείνα που του χρειάζονται. Και γιατί όχι σε ένα εξειδικευμένο βιβλίο για το χρηματιστήριο.

Τον μεγαλύτερο ρόλο στον χρηματοοικονομικό εγγραμματισμό των Ελλήνων θα πρέπει τον αναλάβει φυσικά η πολιτεία. Υπάρχουν αρκετές έρευνες τόσο από τον ΟΟΣΑ όσο και από άλλους φορείς σχετικά με το θέμα. Οι έρευνες δεν πρέπει να γίνονται μόνο για να γίνουν. Aπαιτείται να αποτελούν το πρώτο βήμα για την εν λόγω μετάβαση. Τα ευρήματα των ερευνών είναι απαραίτητο να αξιοποιηθούν. Να αναλυθούν άμεσα και να υιοθετηθούν όλες εκείνες οι πρακτικές που θα χρησιμοποιηθούν στοχευμένα για την αντιμετώπιση του ζητήματος.

Αν διαβάσεις ένα βιβλίο για το χρηματιστήριο δε θα γίνεις αμέσως πλούσιος, θα αποκτήσεις όμως γνώσεις που ίσως σε κάνουν

Ωστόσο, το ποιες θα είναι αυτές οι πρακτικές δεν είναι αντικείμενο αυτού του άρθρου. Είναι αντικείμενο του εκπαιδευτικού μας συστήματος. Κατά την άποψή μου ο χρηματοοικονομικός εγγραμματισμός ξεκινά από το σχολείο. Σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσής μας θα ήταν ωφέλιμο να αποτελεί βασικό μάθημα. Όχι στείρα γνώση της μακροοικονομίας και της μικροοικονομίας. Ουσιαστική γνώση. Αυτή που θα βοηθήσει τον κάθε ένα να πορευτεί στην ενήλικη ζωή του με επιτυχία πάνω στο συγκεκριμένο θέμα. Βέβαια ένα από αυτά τα εργαλεία είναι ένα πρακτικό βιβλίο για το χρηματιστήριο που μπορεί να λειτουργήσει σαν οδηγός.

Ευτυχώς δεν είμαστε μόνο εμείς οι απλοί πολίτες που έχουμε διαπιστώσει την αναγκαιότητα της αλλαγής αυτής της κατάστασης. Η πρόεδρος της επιτροπής κεφαλαιαγοράς, κάνει συχνά αναφορές στο πρόβλημα και έχει ανακοινώσει διάφορες δράσεις προς αυτήν την κατεύθυνση. Εν συντομία να αναφέρω ότι η επιτροπή είναι νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου που έχει σκοπό την προστασία των επενδυτών και την εξασφάλιση της εύρυθμης λειτουργίας της ελληνικής κεφαλαιαγοράς. Όλα αυτά αναφέρονται αναλυτικά στην ιστοσελίδα της επιτροπής. Υπάρχει επίσης το Ινστιτούτο του χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού που από την πλευρά του στοχεύει στην διάχυση της οικονομικής γνώσης κυρίως στις πιο ευάλωτες πληθυσμιακές ομάδες.

Είναι όμως αρκετά όλα αυτά; θα αναρωτηθεί ο κάθε λογικός άνθρωπος. Ίσως ναι ίσως όχι. Πάντα θα υπάρχουν δράσεις που θα μπορούσαν να γίνουν περισσότερες ή ακόμα και καλύτερες. Πιο στοχευμένες, που να αναφέρονται σε πιο ευρύ κοινό και διάφορα άλλα.

Ας ξεκινήσουμε όμως από κάπου. Όσο παρατηρούμε το πρόβλημα και δεν δρούμε δεν έχουμε καμία ελπίδα να το αντιμετωπίσουμε. Δεν πρέπει να απογοητευόμαστε γιατί έχουμε μπροστά μας ένα βουνό. Αυτό που λέγεται «μετάβαση στον αλφαβητισμό». Θα πρέπει να αναζητήσουμε το μονοπάτι που θα μας οδηγήσει στην κορυφή. Εν ανάγκη να πληρώσουμε έναν οδηγό, βλέπε κάνω σεμινάρια, παρακολουθώ ημερίδες, αγοράζω κάποιο βιβλίο για το χρηματιστήριο. Επενδύουμε στον εαυτό μας σε γνώση και αυτή η επένδυση ίσως είναι η μοναδική χωρίς ρίσκο και με σίγουρη απόδοση.

Το βιβλίο μου με τίτλο “Επένδυσε για να μην τελειώσουν ποτέ τα όνειρα” αποτελεί την προσπάθεια μου να μεταδώσω τις γνώσεις που έμαθα από την ενασχόληση μου με το χρηματιστήριο και ίσως την αρχή του τέλους για τον χρηματοοικονομικό αναλφαβητισμό.

Από τη συγγραφέα Πελαγία Δημητρακοπούλου 

Αγόρασε τώρα το βιβλίο για το χρηματιστήριο “Επένδυσε για να μην τελειώσουν ποτέ τα όνειρα”, από τις εκδόσεις iWrite