Ζωή Κοντόγιαννου: συνέντευξη στην Μαρία Τσακίρη
Συγγραφέας του παραμυθιού «Το μπαουλάκι της αγάπης» – Εκδόσεις «iWrite»
Ένα σπουδαίο και μεγάλο θησαυρό που λέγεται Αγάπη κατάφερε να χωρέσει σ’ ένα μικρό μπαουλάκι η Ζωή Κοντόγιαννου. Από τις υπέροχες εικόνες του βιβλίου της ξεπροβάλει ο μικρός της ήρωας. Ο Φίλιππος, που ζει σ’ ένα φτωχό καλύβι στον παράδεισο ενός καταπράσινου δάσους, χωρίς ανέσεις αλλά πλημμυρισμένο από την αγάπη της οικογένειάς του. Όλα θα αλλάξουν όταν η Βασίλισσα η Μισητή θα κλέψει «Το μπαουλάκι της αγάπης». Ζήλευε κι ήθελε οι άλλοι να είναι δυστυχισμένοι ο κακός ήρωας του παραμυθιού… Είναι το σημείο που η συγγραφέας επέλεξε για να στείλει το δικό της μήνυμα για την Αγάπη στα παιδιά. «Όσο κακός και μισητός κι αν είναι κάποιος, η αγάπη έχει τη δύναμη να τον αλλάξει και να τον κάνει τον καλύτερο και πιο αγαπητό άνθρωπο στον κόσμο. Για αυτό και η Μισητή στο τέλος ονομάζεται Αγαπητή, γιατί από την στιγμή που γνωρίζει πόσο όμορφη είναι η αγάπη αρχίζει να την υπηρετεί πια με όλη της την ψυχή».
Φίλιππος είναι το όνομα του μικρού σας ήρωα και ζει με την οικογένειά του σ’ ένα μικρό, ξύλινο σπίτι μέσα στο δάσος. Ποιες εικόνες δίνετε στα παιδιά από το σπιτάκι αυτό;
Το σπιτάκι τους είναι μια η μικρή ξύλινη καλύβα πολύ φτωχική. Ίσα που έχει τα απαραίτητα για να ζήσει μια οικογένεια εκεί. Μια μικρή κουζινούλα, ένα πολύ απλό παιδικό δωμάτιο με παιχνίδια μιας άλλης εποχής φτιαγμένα στο χέρι. Το αγαπημένο παιχνίδι του ήρωά μας είναι το ξύλινο αλογάκι, που του έκανε δώρο ο μπαμπάς του στα γενέθλιά του. Το σπίτι του Φίλιππου όπως καταλαβαίνετε δεν έχει καμία σχέση με τις ανέσεις που έχουν τα περισσότερα παιδιά σήμερα. Βρίσκεται μέσα στο δάσος, μέσα στη φύση. Παρόλα αυτά ο μικρός μας ήρωας δεν στεναχωριέται καθόλου. Αντίθετα νιώθει πολύ ευτυχισμένος, γιατί ζει σε έναν μικρό παράδεισο.
Πώς υποδέχονται τα παιδιά την οικογένεια και την καθημερινότητα στο δάσος; Μιλήστε μας για την οικογένεια του Φίλιππου.
Ο Φίλιππος ζει στο δάσος πολύ ξέγνοιαστα. Η καθημερινότητά του γεμίζει βοηθώντας τους συνανθρώπους του. Σκοπός του είναι να δίνει παντού αγάπη για να μην αδειάσει ποτέ το μικρό τους μπαουλάκι με τον σπουδαίο θησαυρό. Κάθε μέρα προσπαθεί να δίνει αγάπη σε όλους τους φτωχούς και τους άρρωστους. Μιας και δεν έχει πολύ φαγητό για να τους δώσει τους μαζεύει ξύλα, συγυρίζει το σπίτι τους και τους κρατάει συντροφιά. Προσπαθεί να δίνει αγάπη, όπως τον συμβουλεύει η μητέρα του, σε καλούς αλλά και σε κακούς, σε μεγάλους και μικρούς.
Ένα μπαουλάκι κρυμμένο είναι αυτό που πρωταγωνιστεί στην ιστοριούλα σας. Τι είναι αυτό που κρύβει αυτό το μπαουλάκι της αγάπης και γιατί είναι κρυμμένο;
Το μικρό μπαουλάκι κρύβει έναν πολύ σπουδαίο και μεγάλο θησαυρό που λέγεται «Αγάπη». Είναι πολύ καλά κρυμμένος για να μην μπορεί κανείς να τον βρει και τον κλέψει. Ο Φίλιππος και οι γονείς του ξέρουν πόσο σημαντική είναι η Αγάπη για τη ζωή τους. Είναι αυτή που τους φέρνει την ευτυχία κι αν την χάσουν τότε θα χάσουν το χαμόγελο και τη χαρά τους.
Πώς κατάφερνε ο Φίλιππος να έχει μόνιμα γεμάτο το μπαούλο από αγάπη ώστε πάντα να ξεχειλίζει από αυτό το υπέροχο συναίσθημα;
Ο Φίλιππος είχε καταλάβει πως οι καλές πράξεις που είναι γεμάτες από αληθινή αγάπη, είναι αυτές που κάνουν το μπαουλάκι τους όχι μόνο να είναι συνέχεια γεμάτο αλλά να ξεχειλίζει κιόλας. Έτσι λοιπόν τρέχει να βοηθήσει τους φτωχούς και τους άρρωστους με όποιον τρόπο μπορεί. Όσο περισσότερη αγάπη δίνει, τόσο περισσότερη εισπράττει. Η μητέρα του του τονίζει πως «Η αγάπη είναι διπλά ευλογημένη από τον Θεό! Όσο τη δίνεις, τόσο εκείνη αυξάνεται αντί να λιγοστεύει!». Κι εκείνος προσπαθεί κάθε μέρα να κάνει πράξη τα λόγια της μητέρας του.
Ποιοι είναι οι υπόλοιποι εικονογραφημένοι ήρωες που διδάσκουν το υπέροχο συναίσθημα της αγάπης σε τόσο δύσκολους καιρούς;
Οι εικονογραφημένοι ήρωες του βιβλίου είναι οι γονείς του Φίλιππου, η Βασίλισσα η Μισητή, αλλά κι ένα μικρό κάτασπρο περιστεράκι που συμβολίζει το Άγιο Πνεύμα και το οποίο εμφανίζεται στον Φίλιππο μετά από μια μικρή προσευχή όταν εκείνος είναι πολύ στεναχωρημένος και δεν μπορεί να βρει το μπαουλάκι που τους έκλεψε η βασίλισσα η Μισητή. Η μητέρα διδάσκει και συμβουλεύει τον μικρό της γιο πώς να υπηρετεί την αγάπη κι η βασίλισσα η Μισητή είναι εκείνη που στο τέλος παίρνει ένα μεγάλο μάθημα…το μάθημα της αγάπης και με τον τρόπο της μας δείχνει το μεγαλείο αυτής της αρετής.
Η βασίλισσα η Μισητή, μπήκε κρυφά στο σπίτι και αντικατέστησε το μπαουλάκι της αγάπης με το μπαουλάκι του μίσους. Μιλήστε μας για τον «κακό» ήρωα του παραμυθιού σας.
Ο κακός ήρωας του παραμυθιού είναι για μένα ο πιο σημαντικός ήρωας της ιστορίας, μιας και η βασίλισσα η Μισητή είναι αυτή που κατάφερε να απαρνηθεί τον παλιό κακό της εαυτό και να ντυθεί με όλη της την καρδιά την αγάπη. Το βιβλίο αναφέρει πως «η βασίλισσα η Μισητή ήταν κακιά και φθονερή και για το μεγάλο της μίσος ήταν σε όλους ξακουστή». Από αυτό καταλαβαίνουμε πως ήταν ένας άνθρωπος που έκανε κακό στους ανθρώπους. Ζήλευε κι ήθελε οι άλλοι να είναι δυστυχισμένοι. Εδώ θα ήθελα να αναφέρω πως γεννήθηκε ο κακός ήρωας του βιβλίου. Η ιστορία αρχικά μιλούσε για μια μάγισσα χωρίς όνομα. Μια Κυριακή πρωί πριν στείλω την τελική ιστορία στον εκδοτικό οίκο γεννήθηκε σαν από θεία φώτιση η βασίλισσα η Μισητή, η οποία έδενε άριστα με το παραμύθι αλλά και με το μήνυμα που ήθελα να περάσω στα παιδιά. Όσο κακός και μισητός κι αν είναι κάποιος, η αγάπη έχει τη δύναμη να τον αλλάξει και να τον κάνει τον καλύτερο και πιο αγαπητό άνθρωπο στον κόσμο. Για αυτό και η Μισητή στο τέλος ονομάζεται Αγαπητή, γιατί από την στιγμή που γνωρίζει πόσο όμορφη είναι αγάπη αρχίζει να την υπηρετεί πια με όλη της την ψυχή.
Το μπαουλάκι του μίσους τι κρύβει μέσα του; Τι μαθαίνουν τα παιδιά από αυτή τη δυσάρεστη εξέλιξη;
Το μπαουλάκι του μίσους είναι γεμάτο με εγωισμό και πλεονεξία κι από αυτά τα δυο ξεκινούν πολλά αρνητικά συναισθήματα όπως επίσης και πολύ κακές πράξεις που πληγώνουν τους άλλους. Όταν κανείς είναι εγωιστής τίποτα δεν τον ευχαριστεί. Έχει σχεδόν πάντα κακή διάθεση και νεύρα. Τίποτα δεν μοιράζεται κι έτσι δεν μπορεί να νιώσει τη χαρά της προσφοράς και της βοήθειας. Το χαμόγελο είναι σχεδόν ανύπαρκτο και τίποτα δεν μπορεί να κάνει κάποιον ευτυχισμένο. Έτσι κι ο μικρός Φίλιππος. Όταν η βασίλισσα η Μισητή αντικαθιστά το μπαουλάκι της αγάπης με το μπαουλάκι του μίσους εκείνος αρχίζει να κλαίει, γιατί δεν του αρέσει τίποτα πια. Το δωμάτιό του, του φαίνεται πολύ μικρό κι άσχημο. Βρίσκει τα παιχνίδια του γελοία. Ακόμα και η μητέρα του αλλάζει συμπεριφορά. Κι όπως λέει χαρακτηριστικά η ιστορία μας: «…ήταν πάντα μουτρωμένη, λες κι είχε ξεχάσει η μαμά του να αγαπά.». Το μπαουλάκι του μίσους φέρνει τελικά στην οικογένεια τη δυστυχία.
Οι μικροί σας αναγνώστες θα δουν τον Φίλιππο να μεταμορφώνεται σ’ ένα κακό παιδί. Πώς διαχειριστήκατε όχι μόνο με τη συγγραφική αλλά και την εκπαιδευτική σας ιδιότητα αυτό το σημείο;
Τα παιδιά είναι πολύ έξυπνοι αναγνώστες και τα αντιλαμβάνονται όλα. Ήθελα λοιπόν η αλλαγή του Φίλιππου να είναι πολύ έντονη. Στην αρχή της ιστορίας είναι ευτυχισμένος κι ύστερα δυστυχισμένος. Πρώτα είναι χαρούμενος και μετά λυπημένος. Ήθελα αυτά τα δύο να είναι πολύ ξεκάθαρα στα παιδιά. Έτσι θα μπορούν να τα αναγνωρίσουν και στον εαυτό τους. Μπορώ να πω πως αυτό το σημείο το είδα περισσότερο από την πλευρά της μητέρας μιας και καθημερινά έρχομαι αντιμέτωπη με τέτοιες έντονες εναλλαγές στη διάθεση των παιδιών.
Πριν το «ζήσαν αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα» θα δουν οι μικροί σας φίλοι τη σκληρόκαρδη βασίλισσα να αλλάζει χαρακτήρα;
Ναι θα το δουν, κι αυτό είναι το μαγικό σε αυτήν την ιστορία. Μια πολύ κακιά βασίλισσα που ήταν σε όλους φθονερή μεταμορφώνεται σε έναν υπέροχο άνθρωπο μόνο και μόνο γιατί η αγάπη άγγιξε την καρδιά της και την έκανε να καταλάβει πόσο ευτυχισμένος μπορεί να γίνει κάποιος δίνοντας αγάπη. Τόσο πολύ αλλάζει αυτή η φθονερή βασίλισσα που στο τέλος ονομάζεται Αγαπητή. Το πώς θα γίνει όμως αυτή η αλλαγή θα αφήσω τους μικρούς μας φίλους να το ανακαλύψουν μόνοι τους.
Tο παραμύθι σας είναι διδακτικό. Και τι καλύτερο μπορεί να διδάξει από την αγάπη ένα παιδικό βιβλίο; Δώστε μας κάποιες σκηνές της εικονογράφησης που επιλέξατε για τους μικρούς σας αναγνώστες.
Το βιβλίο έχει υπέροχες εικόνες και εδώ θέλω να ευχαριστήσω ολόψυχα την κυρία Ιφιγένεια Σιδέρη, την εικονογράφο του βιβλίου, που λες και βούτηξε στο μυαλό και την ψυχή μου κι έδωσε ζωή με τις εικόνες της στο παραμύθι μου. Μία από τις αγαπημένες μου εικόνες είναι η συνομιλία του Φίλιππου με το μικρό κάτασπρο περιστεράκι, που συμβολίζει το Άγιο Πνεύμα. Το περιστεράκι βρίσκεται μπροστά στον μικρό μας ήρωα που είναι στεναχωρημένος κι εκείνο τον παρηγοράει ψιθυρίζοντάς του στο αυτί πού βρίσκεται το χαμένο μπαουλάκι της αγάπης. Τελευταία και πολλή έντονη εικόνα του βιβλίου είναι η συμφιλίωση της βασίλισσας Μισητής με τον μικρό Φίλιππο όταν εκείνος της δίνει το δώρο που της έχει ετοιμάσει. Το αγριεμένο πρόσωπο της βασίλισσας έχει πάρει τώρα άλλη πιο γλυκιά μορφή. Στην εικόνα αυτή αποτυπώνεται η αλλαγή της βασίλισσας και τα παιδιά μπορούν πλέον να τη δουν να χαμογελά.
«Ο θησαυρός αυτός ήταν πιο χρυσός κι απ’ τον χρυσό, πιο λαμπερός από το φως κι είχε ένα όμορφο όνομα: λεγότανε “ΑΓΑΠΗ”». Ποια είναι τα μυστικά ενός συγγραφέα που απευθύνεται σε παιδιά; Πώς μπορεί να κάνει μια ιστοριούλα να ακουμπήσει την ψυχή τους;
Κατά τη γνώμη μου ο συγγραφέας πρέπει να χρησιμοποιεί απλές λέξεις που δίνουν εικόνες στα παιδιά κι αφήνουν τη φαντασία τους να ταξιδέψει. Επίσης τα παιδιά μέσα από μια ιστορία θέλουν να ταυτιστούν με τον ήρωα ή τουλάχιστον θέλουν να είναι κάποιος που μπορούν να τον έχουν φίλο. Η περιπέτεια, το μυστήριο, η αγωνία αν όλα πάνε στο τέλος καλά, το θάρρος και η δύναμη ενός ήρωα είναι τα συστατικά που κάνουν μια ιστορία πολύ δελεαστική στα μάτια και την ψυχή των παιδιών. Θέλω ακόμα να πω πως σαν παιδί μου άρεσε πάντα να διαβάζω ιστορίες που ακούγονταν στα αυτιά μου σαν ένα τραγουδάκι. Κι έτσι προσπάθησα να κάνω και στη δική μου ιστορία. Κι από ό,τι μου λένε οι μικροί μου φίλοι αρέσει και σε αυτούς πολύ.
Πόσο σημαντικό είναι όταν τα παιδιά είναι μικρά και ακούν τη μητέρα ή τον παππού να τους διαβάζει ένα παραμύθι να συμβάλλουν κι εκείνοι στην κατανόηση των μηνυμάτων που θέλει να περάσει ο συγγραφέας;
Είναι πολύ σημαντικό. Με τον τρόπο αυτό δεν διδάσκεται μόνο το παιδί αλλά και οι γονείς και οι παππούδες. Μέσα από μια ιστορία ένα μικρό παιδί μαθαίνει κάτι καινούργιο. Οι μεγαλύτεροι έχουν την ευκαιρία να θυμηθούν πράγματα κι αρετές που με τον καιρό έχουν ξεχάσει. Πέρα από αυτό όμως είναι μια πολύ ωραία και γλυκιά ανάμνηση για τα παιδιά όταν μαζί με τη μαμά ή τη γιαγιά διαβάζουν ένα βιβλίο. Για μένα ως παιδί η πιο όμορφη στιγμή ήταν αυτή που η γιαγιά άρχιζε να διηγείται τα παραμύθια γύρω από το σινί. Αυτή η ανάμνηση δεν θα φύγει ποτέ από το μυαλό μου.
Σαφώς και το μήνυμα που θέλετε να περάσετε στα παιδιά είναι η αγάπη. Τι άλλο θέλετε να κρατήσουν από την ιστορία με τον Φίλιππο και το μπαούλο του;
Αυτό που θα ήθελα να θυμούνται τα παιδιά είναι ότι το μπαουλάκι του μικρού Φίλιππου γεμίζει, αφού ο ήρωας κάνει την αγάπη του πράξη. Καλό είναι λοιπόν όταν αγαπάμε κάποιον να του το δείχνουμε. Αγάπη σημαίνει καλοσύνη και διάθεση να βοηθήσω αυτόν που χρειάζεται τη βοήθειά μου. Το μήνυμα όμως που θα ήθελα να περάσω στους αναγνώστες του βιβλίου είναι πως η αγάπη δεν σταματάει μόνο σε αυτούς που μας αγαπούν αλλά και σε αυτούς που μας μισούν. Ίσως αν τους αγαπήσουμε εμείς πρώτοι να τους βοηθήσουμε να γνωρίσουν την αγάπη και να αλλάξουν. Εξάλλου αυτό έκανε κι ο Φίλιππος. Έκανε πράξη τη συμβουλή του Χριστού μας: «Να αγαπάτε τους εχθρούς σας!». Ο μικρός μας ήρωας αγάπησε αληθινά τη βασίλισσα και της το έδειξε με πράξεις. Εκείνη αισθάνθηκε την ειλικρινή αγάπη ενός μικρού παιδιού κι αυτό τη μεταμόρφωσε, γιατί όπως λέει και το βιβλίο: «Η αγάπη το σκοτάδι κάνει φως και τη λάσπη με τρόπο μαγικό, τη μετατρέπει σε χρυσό.»
Σας ευχαριστώ πολύ γι αυτήν την όμορφη συνέντευξη.
ΔΕΙΤΕ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟ ΜΠΑΟΥΛΑΚΙ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ