Η κοσμικότητα στα ελληνικά σχολικά εγχειρίδια

Εισαγωγή Διευθυντή Σειράς

Πρόλογος 

Ευχαριστίες

Εισαγωγή 

1.Έννοια της κοσμικότητας: απο τις απαρχές έως τις μέρες μας

1.1 Θρησκευτικός πλουραλισμός, διεθνής κρίση και κοσμικότητα

1.2 Ετυμολογία και ορισμοί της έννοιας της κοσμικότητας

1.3 Αναδρομή στο παρελθόν

1.3.1 Αρχαιότητα: Από την αρχαία Ελλάδα στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία

1.3.2 18^ος αιώνας: Διαφωτισμός και Γαλλική Επανάσταση

1.3.3 19^ος αιώνας: Μετά τη Γαλλική Επανάσταση

1.3.4 20^ός αιώνας: Κοσμικότητα σύμφωνα με το γαλλικό πρότυπο

1.4 Κατασκευάζοντας το ιδεώδες της κοσμικότητας (laïcité)…

…και τα συστατικά του

1.4.1 Θεμελιώδεις αξίες - Ανθρώπινα δικαιώματα: Η ελευθερία της θρησκείας

1.4.2 Λόγος και Δημοκρατία

1.4.3 Διάκριση, ταυτόχρονη αυτονομία και κρατική ουδετερότητα

1.5 Συνοψίζοντας

1.6 Κοσμικότητα ή κοσμικότητες;

1.7 Εκκοσμίκευση (sécularisation) και λαϊκοποίηση (laïcisation): η διάκριση

1.7 Ρόλος του κοσμικού σχολείου

1.8 Η θέση της θρησκείας στην εκπαίδευση: προς μια ευρωπαϊκή επισκόπηση

1.9 Η περίπτωση της αμερικανικής ηπείρου

1.10 Ad hoc εκπαίδευση για τους πολίτες, το μόνο εφόδιο ενάντια στην κρίση των αξιών

2.Διαμόρφωση της νεοελληνικής ταυτότητας στην ιστορία: ο ρόλος της θρησκείας 

2.1 Τι εννοούμε με τους όρους Ελλάδα και Έλληνες;

2.2 Ελλάδα, τμήμα των Βαλκανίων

2.3 Η χριστιανική Εκκλησία…

2.3.1 …στους ρωμαϊκούς χρόνους

2.3.2. …στην οθωμανική και προεπαναστατική εποχή

2.3.3. …κατά τον Αγώνα της ανεξαρτησίας και τα πρώτα μετεπαναστατικά χρόνια

2.3.4. …σήμερα, μετά την ένταξη στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα

2.4 Ορθόδοξη θρησκεία και ταυτότητα του σύγχρονου Έλληνα πολίτη

2.5 Η ορθοδοξία, ένα πολιτιστικό γεγονός στη σύγχρονη ελληνική κοινωνική ζωή

3.Εκπαίδευση και θρησκευτικά στοιχεία στο ελληνικό δίκαιο 

3.1 Ελευθερία θρησκευτικής ή φιλοσοφικής εκπαίδευσης: αντικείμενο διεθνούς και ευρωπαϊκού δικαίου

3.2 Θρησκευτική ελευθερία και επικρατούσα θρησκεία στο ελληνικό Σύνταγμα

3.2.1 Εφαρμογή της επικρατούσας θρησκείας στην ελληνική εκπαίδευση

…και η σύγχρονη και η παραδοσιακή ερμηνεία του

3.3 Ποια είναι η εξέλιξη της θέσης της ορθόδοξης θρησκείας στην εκπαίδευση σύμφωνα με το ελληνικό δίκαιο;

3.3.1 Στόχοι εκπαίδευσης

3.3.2 Ονομασία του Υπουργείου Παιδείας

3.3.3 Εθνικό Συμβούλιο Ανωτάτης Παιδείας

3.3.4 Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής

3.3.5 Συγγραφή σχολικών εγχειριδίων

3.3.6 Εκκλησιαστικά σχολεία ορθόδοξου θρησκεύματος

3.3.7 Απαλλαγή από το μάθημα των Θρησκευτικών

3.3.8 Αναφορά της θρησκείας στα σχολικά έγγραφα

3.3.9 Πρωινή προσευχή στο σχολικό περιβάλλον

3.3.10 Παρακολούθηση της ορθόδοξης Θείας Λειτουργίας

3.3.11 Θρησκευτικές εορτές στο σχολείο

3.3.12 Ιδιωτική εξομολόγηση μαθητών σε ορθόδοξο ιερέα

3.3.13 Ποιμαντικές επισκέψεις στα σχολεία

3.3.14 Θρησκευτικά σύμβολα στη σχολική τάξη

3.4 Πρώτα συμπεράσματα

4.Εκπαίδευση και θρησκευτικά στοιχεία στον ελληνικό πολιτικό λόγο 

4.1 Σχέση μεταξύ πολιτικών κομμάτων και κοσμικότητας: ποια είναι η κατάσταση που επικρατεί;

4.2 Σύνθεση της Βουλής των Ελλήνων από το 1981

4.3 Τοποθέτηση κομμάτων σχετικά με τη θέση της θρησκείας στο ελληνικό σχολείο

4.3.1 Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας (Κ.Κ.Ε.)

4.3.2 Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα (ΠΑ.ΣΟ.Κ.)

4.3.3 Νέα Δημοκρατία (Ν.Δ.)

4.3.4 Χρυσή Αυγή (Χ.Α.)

4.3.5 Συνασπισμός Ριζοσπαστικής Αριστεράς (ΣΥ.ΡΙΖ.Α.)

4.3.6 Λαϊκός Ορθόδοξος Συναγερμός (ΛΑ.Ο.Σ.)

4.3.7 Οικολόγοι Πράσινοι (Ο.Π.)

4.3.8 Δημοκρατική Αριστερά (ΔΗΜ.ΑΡ.)

4.3.9 Ανεξάρτητοι Έλληνες (ΑΝ.ΕΛ.)

4.3.10 Το Ποτάμι

4.4 Πρώτα συμπεράσματα

5. Η διαδρομή της έρευνας: προβληματική και μεθοδολογία 

5.1 Σχολείο, ένας τόπος υποχρεωτικής διέλευσης για όλους τους πολίτες

5.2 Ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα: με λίγα λόγια

5.3 Κοινωνιολογία του αναλυτικού προγράμματος

5.4 Διατύπωση του ερευνητικού ερωτήματος και κατασκευή της υπόθεσης

5.5 Ανάλυση και ανάπτυξη μεθοδολογικών εργαλείων

5.5.1 Ανάλυση περιεχομένου

5.6 Σύνδεση του θεωρητικού πλαισίου με τη μεθοδολογία της έρευνας

5.6.1 Πλέγμα ανάλυσης - κριτήρια

5.6.2 Δείκτες

5.7 Συλλογή δεδομένων

5.8. Ερευνητικό σώμα

6. Η έννοια της κοσμικότητας στα ελληνικά σχολικά εγχειρίδια: τα αποτελέσματα 

Κατηγορία 1. Θεμελιώδεις αξίες

Κατηγορία 2. Λόγος και Δημοκρατία

Κατηγορία 3. Διάκριση και ταυτόχρονη αυτονομία του κράτους και των θρησκειών. Κρατική ουδετερότητα ως προς τις διαφορετικές πεποιθήσεις και ιδιαίτερες φιλοσοφικές νόρμες

Κατηγορία 4. Χριστιανισμός/ορθόδοξη θρησκεία και διαμόρφωση της ελληνικής εθνικής ταυτότητας

Συζήτηση 

Κατηγορία 1. Θεμελιώδεις αξίες

Κατηγορία 2. Λόγος και Δημοκρατία

Κατηγορία 3. Διάκριση και ταυτόχρονη αυτονομία του κράτους και των θρησκειών. Κρατική ουδετερότητα ως προς τις διαφορετικές πεποιθήσεις και ιδιαίτερες φιλοσοφικές νόρμες

Κατηγορία 4. Χριστιανισμός/ορθόδοξη θρησκεία και διαμόρφωση της ελληνικής εθνικής ταυτότητας

Συμπεράσματα 

Ενδεικτική Βιβλιογραφία