Ο μεγαλύτερος σου εχθρός είναι ο εαυτός σου!

Ο εαυτός μας. Ο μεγαλύτερος εχθρός μας, ή ο καλύτερος φίλος μας; Και τα δύο, αναλόγως με το τι επιλέγουμε! Μάθε το πώς να γίνει το δεύτερο με το επαναστατικό νέο βιβλίο αυτογνωσίας του έμπειρου ψυχοθεραπευτή Κωνσταντίνου Ρωμανού Ζησιμόπουλου “Ο Μπαμπούλας κάτω από το κρεβάτι σου“!

“Πρόσεχε, γιατί συχνά ο μεγαλύτερος εχθρός μας είναι ο εαυτός μας“. Από μικρός θυμάμαι τον πατέρα μου να μου δίνει αυτή τη συμβουλή, επισύροντας την προσοχή μου στις συνέπειες του παρορμητικού χαρακτήρα των αντιδράσεών μου ή της αναβλητικότητας που για χρόνια στοίχειωνε την καθημερινότητά μου. Τριάντα χρόνια μετά, θεωρώ ότι η συμβουλή του αυτή ήταν από τις πιο σημαντικές και καθοριστικές στον τρόπο που αντιλαμβάνομαι σήμερα τα πράγματα, γιατί επέσυρε την προσοχή μου στη σημασία της ενδοσκόπησης.

Ας ξεκινήσουμε όμως με τα βασικά. Τι εννοούμε με τη λέξη “εαυτός“; Ποιος είναι αυτός ο δυνητικά επικίνδυνος εχθρός; Η απάντηση δεν είναι τόσο απλή όσο φανταζόμαστε. Σίγουρα η απάντηση “ο εαυτός μου είμαι εγώ” δεν μας καλύπτει. Φιλοσοφικές καθώς και επιστημονικές θεωρίες περιγράφουν, από τη δική τους οπτική γωνία, πληθώρα ορισμών και εξηγήσεων.

Από την πλευρά μου, η άποψη που με βρίσκει σύμφωνο είναι αυτή που περιγράφει στο βιβλίο αυτογνωσίας του “Η επανάσταση αρχίζει μέσα μας” ο προπονητής ζωής Μάικλ Νιλ (καθώς και άλλοι πολλοί). Στην αφετηρία της ζωής σου, όταν δηλαδή γεννιέσαι, είσαι ένα πλάσμα που οριοθετεί ο συνδυασμός και μόνον των γονιδίων που σου κληρονόμησαν οι γονείς σου, χωρίς καμία επίπλαστη εξωτερική επιρροή. Υπό αυτή την έννοια, θα λέγαμε ότι αυτό είναι το αρχέγονο κομμάτι του εαυτού σου. Αυτό είναι ο αληθινός ΕΣΥ. Ξεκινάς με τα βασικά ένστικτα επιβίωσης καθώς και τα γονίδια που έχεις κληρονομήσει από τους προγόνους σου.

Ένα βιβλίο αυτογνωσίας που μας δείχνει το πώς ο εαυτός μας μπορεί να μετατραπεί από εχθρό σε φίλο!

Στην πορεία μαθαίνεις να ξεχωρίζεις το καλό από το κακό και το κοινωνικά αποδεκτό από το μη αποδεκτό (το οποίο φυσικά καθορίζεται από την κοινωνία στην οποία μεγαλώνεις). Με τον ίδιο τρόπο μαθαίνεις τι είναι ηθικό και τι ανήθικο καθώς και ποιοι είναι οι στόχοι σου για μια «σωστή» ζωή. Μαθαίνεις επίσης να φέρεσαι με τέτοιον τρόπο, ώστε να μην κριθείς από τους γύρω σου ως αποσυνάγωγος.

Ενσωματώνοντας λοιπόν όλα αυτά τα νέα δεδομένα, ουσιαστικά προγραμματίζεις ή, αν θέλετε, δημιουργείς αυτό που ονομάζουμε “εαυτό σου“. Αυτός ο “εαυτός σου” είναι ο δυνητικά επικίνδυνος εχθρός στον οποίο αναφερθήκαμε προηγουμένως. Γιατί ενδεχομένως είναι τόσο επικίνδυνος; Η απάντηση είναι πολύ απλή. Ίσως γιατί συχνά είναι πολύ λάθος προγραμματισμένος, με αποτέλεσμα άλλοτε να καταπιέζει με άδικα και καταχρηστικά “πρέπει” και “τι θα πουν“, θετικές πλευρές του αρχέγονου “εγώ” και άλλοτε πάλι να μην είναι σε θέση να ελέγχει έμφυτες ορμές και αντιδράσεις που εκφεύγουν της λογικής.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο τρόπος με τον οποίο τα συναισθήματά μας επηρεάζουν τη συμπεριφορά μας. Πόσες φορές δεν έτυχε να μην ξέρουμε πώς να ελέγξουμε τα συναισθήματά μας, με αποτέλεσμα να πέφτουμε θύματα αυτών και να οδηγούμαστε σε λάθος αποφάσεις;

Όλοι έχουμε βρεθεί σ’ εκείνη την κατάσταση. Την κατάσταση όπου δεν έχουμε ιδέα γιατί αφήσαμε τα νεύρα μας ή τα ερωτικά μας συναισθήματα να μας κυριεύσουν. Με αποτέλεσμα να μιλάμε ή να πράττουμε με έναν τρόπο που στην πραγματικότητα δεν μας εξέφραζε ή που δεν εξυπηρετούσε το καλώς εννοούμενο συμφέρον μας.

Όταν λοιπόν έχεις να αναμετρηθείς με έναν δυνητικά ισχυρό εχθρό, μία είναι η στρατηγική.

Πόσες πάλι φορές έπεσες θύμα αυτών που εκμεταλλεύτηκαν τα συναισθήματά σου; Αφού αναρωτηθείς, σκέψου το εξής. Στην πραγματικότητα δεν υπήρξες ποτέ δικό τους θύμα. Ήσουν θύμα των συναισθημάτων σου. Του ίδιου σου του εαυτού.

Φυσικά, η λίστα συνεχίζεται. Δεν είναι μόνο ο έρωτας, ο θυμός, η ζήλια και η λύπηση οι μεγάλες παγίδες. Υπάρχουν και άλλα που μας κοστίζουν εξίσου πολύ (και ίσως παραπάνω). Τι πιστεύεις για το άγχος; Αναλογίσου πόσες φορές έχεις αγχωθεί για πράγματα που δεν μπορούν να αλλάξουν ή δεν μπορείς να επηρεάσεις. Στην πραγματικότητα δηλαδή επέτρεπες στον οργανισμό σου να εκκρίνει κορτιζόλη (η ορμόνη του στρες), βλάπτοντας έτσι σε σημαντικό βαθμό την υγεία σου. Δεν είναι αυτό απόδειξη ότι ο εαυτός σου είναι συχνά ο μεγαλύτερος εχθρός σου;

Φυσικά, δεν θα ήθελα να ξεχάσω και την προσφιλή σε εμένα αναβλητικότητα. Αν είσαι από αυτούς που έχουν ταλαιπωρηθεί από την αναβλητικότητά τους, καταλαβαίνεις τι εννοώ. Ξέρεις πόσο σου έχει στοιχήσει και παρ’ όλα αυτά νιώθεις ότι αδυνατείς να κάνεις κάτι για να το αλλάξεις. Εσύ λοιπόν καταλαβαίνεις ακριβώς γιατί ο μεγαλύτερος εχθρός σου συμβαίνει να είναι ο εαυτός σου.

Ο 16ος πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής, Αβραάμ Λίνκολν, είχε πει ότι ο καλύτερος τρόπος για να αντιμετωπίσεις έναν εχθρό είναι να τον κάνεις φίλο σου. Όταν λοιπόν έχεις να αναμετρηθείς με έναν δυνητικά ισχυρό εχθρό, μία είναι η στρατηγική. Μάθε τα κουμπιά του, συνειδητοποίησε τον τρόπο σκέψης του και κάνε τον καλύτερο φίλο σου. Είναι σίγουρα πολύ πιο παραγωγικό από το να αφήνεσαι στο έλεός του ή να έρχεσαι σε συνεχή αντιπαράθεση με αυτόν.