Αλέκα Παυλίδη: «Τα παιδιά μας πρέπει να αποφορτιστούν από την πανδημία»
Την ώρα που οι μαθητές Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης παρακολουθούν τα μαθήματά τους εξ αποστάσεως και η Επιτροπή Λοιμωξιολόγων μελετά το πότε και πώς θα γίνει η επιστροφή στα θρανία, η Υπουργός Παιδείας Νίκη Κεραμέως τονίζει ότι «η εκπαίδευση είναι ένα μεγάλο ψηφιακό έργο που αφορά 1.6 μέλη της εκπαιδευτικής κοινότητας»
Γι’ αυτό το παράξενο, λόγω των συνθηκών «στοίχημα της τηλεκπαίδευσης», για την ανάγκη των μαθητών «να αποφορτιστούν από την πανδημία», για τα διαδραστικά εκπαιδευτικά προγράμματα που με τη βοήθεια της τέχνης μαλακώνουν την ψυχή και το μυαλό, αλλά και για «Το Δέντρο που Περπατούσε» μιλά η εκπαιδευτικός και συγγραφέας Αλέκα Παυλίδη.
Η συγγραφέας
Η Αλεξάνδρα Παυλίδη διδάσκει αγγλικά και, περιστασιακά, σχεδιάζει εκπαιδευτικά προγράµµατα για παιδιά, που πραγµατεύονται θέµατα σχετικά µε την τέχνη, τη λογοτεχνία και την ιστορία. Στα διαδραστικά αυτά εργαστήρια, χρησιµοποιεί παραµύθια και ποιήµατα τα οποία γράφει κα αφηγείται δραµατοποιηµένα και έπειτα, δουλεύει µε τα παιδιά τη χρήση διαφορετικών τεχνικών κατασκευής και απεικόνισης.
Έχει συμμετάσχει σε συλλογικές εκδόσεις ποιημάτων και διηγημάτων. Τα διηγήµατα της «Logo τιµής», «Δεκατρείς + ένας σαµουράι» και «Ανάσα» βρέθηκαν στις µικρές λίστες του 9ου διεθνούς διαγωνισµού «Γύρω στα µεσάνυχτα», του 10ου µε θέµα «Αριθµοί» και του 5ου διαγωνισµού σύντοµου διηγήµατος. «Το δένδρο που περπατούσε» (εκδ. iWrite), είναι το πρώτο της παραμύθι.
Το δένδρο που περπατούσε, ξεπερνά τα όριά μας
1) Σχεδιάζετε όπως αναφέρεται στο βιογραφικό σας, εκπαιδευτικά προγράμματα για παιδιά. Πιστεύετε ότι η τηλεκπαίδευση που συμβαίνει στις μέρες μας λόγω κορονοϊού μπορεί να αποδώσει; Πού εντοπίζετε προβλήματα;
Η τηλεκπαίδευση όπως και η τηλεργασία, με την ευρύτερη έννοια, είναι λύσεις ανάγκης μπροστά σε μια πανδημία, η οποία αποτελεί σοβαρή απειλή για τη ζωή όλων μας. Ως εκπαιδευτικός, αλλά και ως μητέρα παιδιού στο δημοτικό, βιώνω τις δυσκολίες και από τις δύο πλευρές. Οι εφαρμογές τις οποίες καλούμαστε να χρησιμοποιήσουμε -πολλοί για πρώτη φορά- συχνά παρουσιάζουν προβλήματα και αυτό το βιώσαμε πρόσφατα όλοι οι γονείς. Άλλοτε η ποιότητα της σύνδεσης δεν είναι αρκετά καλή, ο ήχος χάνεται, η εικόνα “παγώνει”. Συμβαίνει ακόμα να είναι αδύνατο να επικοινωνήσει κανείς εξαρχής, όπως λόγου χάρη συνέβη την πρώτη ημέρα της τηλεκπαίδευσης στα δημοτικά, λόγω προβλήματος της εφαρμογής. Οι βιντεοκλήσεις δεν μπορούν να αντικαταστήσουν τη φυσική παρουσία για πολλούς λόγους, ειδικά όταν πρόκειται για εκπαίδεση σε μικρότερες ηλικίες μαθητών.
Από την άλλη πλευρά, προβλήματα επικοινωνίας υπάρχουν και στη δια ζώσης εκπαίδευση, με τα οποία όμως οι εκπαιδευτικοί είναι σαφώς πιο εξοικιωμένοι.
Με άλλα λόγια, είναι μια καινούρια κατάσταση στην οποία καλουμαστε όλοι εκπαιδευτικοί, γονείς και κυρίως οι μαθητές να βρούμε μια φόρμουλα αποτελεσματική και λειτουργική ως προς τη συνέχιση της εκπαίδευσης. Αυτός είναι ο κύριος στόχος και πρέπει να επιτευχθεί. Αν με ρωτούσατε ως εκπαιδευτικό αν απογοητεύομαι με τα τεχνικά προβλήματα τα οποία προκύπτουν καθημερινά, θα σας έλεγα ναι. Δεν απελπίζομαι όμως. Το μάθημα θα παραδοθεί στους μαθητές μου και αυτό θα γίνει με όποιον τρόπο χρειάζεται και με όποια εφαρμογή έχω στη διάθεσή μου. Δεν είναι ζήτημα υποχρέωσης στη συγκεκριμένη περίπτωση, αλλά βούλησης. Οι μαθητές πρέπει να συνεχίσουν την εκπαίδευσή τους και αυτό δεν έχει να κάνει με συμβατικότητες και νόρμες.
Το ίδιο συμβαίνει και από την πλευρά του γονέα. Ως μητέρα, επίσης θα προβληματιστώ όταν οι εφαρμογές δεν δύνανται να υποστηρίξουν την τηλεκπαίδευση την οποία θα πρέπει να παρακολουθήσει το παιδί μου. Όμως τα εμπόδια αυτά δεν είναι αρκετά, έτσι ώστε να πάψω να το ενθαρρύνω και να το βοηθώ,με κάθε τρόπο, να συνεχίσει την προσπάθεια να βελτιώσει το μαθησιακό του επίπεδο.
Το πραγματικό πρόβλημα φαίνεται να υφίσταται στις περιπτώσεις όπου η ανάγκη προμήθειας ηλεκτρονικών συσκευών είναι ανέφικτη εξαιτίας ανυπέρβλητων οικονομικών δυσχεριών, μια κατάσταση κάθε άλλο παρά σπάνια, δυστυχώς. Εκεί θα πρέπει να υπάρξει μέριμνα, άμεσα.
2) Ποια κατά τη γνώμη σας είναι τα στοιχεία που θα μπορούσαν να ενσωματωθούν στην τηλεκπαίδευση των μαθητών, ιδίως των μικρών ηλικιών, ώστε να γίνει πιο ελκυστική η διαδικασία;
Ο κάθε εκπαιδευτικός γνωρίζει καλύτερα από τον καθένα τις ιδιαιτερότητες των μαθητών του, την ύλη την οποία θα πρέπει να καλύψει, τα μέσα που έχει στη διάθεσή του. Αυτές οι παράμετροι συνιστούν το μέτρο με το οποίο θα σχεδιάσουν, θα προσαρμόσουν και θα υλοποιήσουν το μάθημά τους. Η τεχνολογία σίγουρα προσφέρει νέες δυνατότητες ως προς την “πολύπλευρη” παρουσίαση θεματικών, καθώς συνδιάζει εικόνα και ήχο, κάτι το οποίο δύναται να εφαρμοστεί και στη φυσική τάξη με την χρήση διαδραστικού πίνακα, με απαραίτητη, φυσικά, προϋπόθεση την ύπαρξη τέτοιου εξοπλισμού. Η προβολή βίντεο, εικόνων και εφαρμογές οι οποίες εξυπηρετούν στη δημιουργία παρουσιάσεων, σίγουρα βοηθούν προς την κατεύθυνση ενός περισσότερο διασκεδαστικού και συνάμα ενημερωτικού μαθήματος σε όλες τις ηλικές και ιδιαίτερα στις μικρές. Η αλληλεπίδραση η οποία υπάρχει στα μαθήματα με φυσική παρουσία, όπως μεταξύ άλλων η χρήση κούκλας ή η δραματοποίηση ιστοριών σε συνδιασμό με τη χρήση διαδραστικού πίνακα είναι σαφώς ο αποτελεσματικότερος και διασκεδαστικότερος τρόπος διεξαγωγής ενός μαθήματος, αλλά δεδομένων των συνθηκών και τηρουμένων των αναλογιών, το πρώτο “συστατικό” θα λείπει, επομένως θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν μόνο τα τεχνολογικά μέσα.
3) Ετοιμάζετε εσείς κάποιο αντίστοιχο πρόγραμμα;
Εκπαιδευτικά προγράμματα τα οποία έχουν σχέση με την τέχνη, τη μουσική και την αφήγηση σχεδιάζω και υλοποιώ διαρκώς στα μαθήματά μου, έχοντας πάντα υπόψη τις παραμέτρους τις οποίες προανέφερα. Αυτό που παρατηρώ μάλιστα είναι ότι τα παιδιά δείχνουν να “αποφορτίζουν” εκφράζοντας συναισθήματα-τα οποία απορρέουν από την κατάσταση του εγκλεισμού- και τα οποία δεν είναι σε θέση ακόμα να διαχειριστούν όπως οι ενήλικοι. Μπορεί να φαίνεται ότι το κλείσιμο των σχολείων έφερε μια κάποιου είδους “ένοχη” χαρά σαν μια “νόμιμη” κοπάνα, ωστόσο η αλλαγή του προγράμματος σύντομα έδειξε το αντίκτοιπο της στη συμπεριφορά τους και η επαφή με την τέχνη, τη μουσική και τη λογοτεχνία αποδεικνύεται αποτελεσματικό αντίδοτο σε μιας μορφής λανθάνουσα κατάθλιψη, την οποία ασυνείδητα, παρουσιάζουν. Ένα παιδί όταν δημιουργεί ελεύθερα, κατασκευάζει, ζωγραφίζει, διαβάζει και αφηγείται με δικό του τρόπο, εκφράζει τον εαυτό του χωρίς όρια και περιθώρια, έρχεται σε μια πραγματικότητα οικεία, μάλλον πιο “φιλόξενη” και φιλική από τη ραγδαία και βίαιη αλλαγή την οποία βιώνει λόγω της πανδημίας ενώ ταυτόχρονα, με αυτόυς τους τρόπους έκφρασης, αυξάνεται η ψυχολογική αντοχή.
4) “Το Δέντρο που Περπατούσε” είναι το πρώτο σας βιβλίο;
“Το Δέντρο που περπατούσε” από τις εκδόσεις iWrite, ο Ζαχαρίας δηλαδή, είναι το πρώτο μου βιβλίο. Διηγήματά όπως το “Logo τιμής”, “Ανάσα” και “Δεκατρείς + ένας σαμουράι” βρίσκονται σε συλλογικές έκδοσεις διηγημάτων από τις εκδόσεις Παράξενες Μέρες.
Ο Ζαχαρίας στην ουσία ήταν ένα δέντρο υπαρκτό στη γειτονιά όπου μένω και είχα την τύχη να μεγαλώσω. Τον Ζαχαρία τον γνώρισα με την κόρη μου στη διάρκεια ενός περιπάτου και από εκεί ξεκίνησε η ιστορία. Λίγο καιρό μετά τη “γνωριμία” μας, κόπηκε από συνεργείο του δήμου για να περάσει ο δρόμος μαζί με άλλα μεγαλύτερα δέντρα. Πώς εξηγείς σε ένα τρίχρονο, λοιπόν, ότι για να περάσεις με το αυτοκίνητο εσύ θα πρέπει να πάψει να υπάρχει ένα δέντρο με το οποίο έπιασες φιλίες; Και γιατί δεν έφυγε και εκείνο για να γλιτώσει; Μα αφού δεν έχει πόδια, γίνεται να σωθεί; Εκείνο δυστυχώς όχι, αλλά αν το δέντρο ήταν παιδί, θα είχε αυτό που απαιτείται για να παει κανείς παρακάτω, τη βούληση να αξιώσει τις επιδιώξεις και την ευτυχία του.
Ο Ζαχαρίας, με έναν τρόπο μαγικό ο οποίος στηρίζεται στην ελληνική μυθολογία, αποκτά πόδια και μαζί με αυτά έναν φίλο, με τον οποίο περνά όμορφα, νιώθει ελεύθερος και παρέα ανακαλύπτουν ότι υπάρχει κόσμος πέρα από το δικό τους περιβάλλον. Τι συμβαίνει, όμως, όταν οι κοινωνικές συμβάσεις δεν επιτρέπουν παρεκβάσεις από την πεπατημένη; Στην περίπτωση του Ζαχαρία, το σύμπαν συνηγορεί υπέρ του, με τη βοήθεια της Καλλιστούς για να έρθει ένα αποτέλεσμα το οποίο θα τον κάνει ευτυχισμένο. Στην πραγματική ζωή όμως, η “μαγεία” είναι μάλλον μέσα μας, μπορεί να μεταφραστεί σε θέληση, ελπίδα, πείσμα ή επιμονή, πίστη στον εαυτό μας. Επομένως τα “πλαίσια” ενίοτε είναι αναγκαίο να σπάνε για να δημιουργούνται ευρύτεροι ορίζοντες και αληθινές σχέσεις ανεξάρτητα από αυτά που θεωρούνται επιτρεπτέα ή “κανονικά”, ακόμα και αν όλα αυτά ορίζονται από εμάς τους γονείς, ειδικά εάν πρόκειται για την ευτυχία των παιδιών.
Σε αυτό το σημείο θα ήθελα να προσθέσω, την περίπτωση των παιδιών τα οποία υφίστανται κακοποίηση κάθε είδους, στο οικογενειακό τους περιβάλλον. Τα παιδιά αυτά έχουν την ανάγκη να πιστέψουν στον εαυτό τους, να μη χάσουν την ελπίδα για μια ζωή ευτυχισμένη, και για αυτόν τον λόγο ευχαριστώ και την εταιρεία κατά της παιδικής κακοποίησης “Ελίζα” για την υποστήριξή της (η αγορά κάθε αντιτύπου του Δέντρου που Περπατούσε στηρίζει το Σωματείο Ελίζα με μέρος των εσόδων) όπως και την “Ελληνική εταιρεία προστασίας της Φύσης” -λέει η συγγραφέας.
Το βιβλίο μιλά μ’ έναν ιδιαίτερο τρόπο για τα όρια, που πολλές φορές με τρόπο υπερβατικό ξεπερνώνται από τους ήρωες της καθημερινότητας. Με θέληση, με πείσμα και με επιμονή. Ιδιότητες που όλοι επιστρατεύουμε στην ιδιαίτερη αυτή περίοδο που διανύουμε…
Δείτε το βιβλίο εδώ.
Σύνταξη: Στελίνα Μαργαριτίδου
Πηγή Thinkfree.gr