Oλοι οι άνθρωποι αναζητούν την ελευθερία ανεπιτυχώς, μέσα από διαφορετικούς δρόμους, σχέσεις, χρήμα, σεξ, ναρκωτικά, φήμη, σπορ κ.λπ. Όλα αυτά είναι φτηνά υποκατάστατα αυτού που αποκαλούμε ελευθερία. Θα μπορούσαμε να διαχωρίσουμε αυτό που αποκαλούμε ελευθερία σε τρία επίπεδα.
Το πρώτο είναι το σωματικό, το να έχεις, δηλαδή, την ελευθερία σου, ως άνθρωπος, να μπορείς να κινηθείς και να πας όπου θέλεις. Το δεύτερο επίπεδο είναι των συναισθημάτων και των παθών και των σκέψεων, το να ελευθερωθείς, δηλαδή, από τις σκέψεις, τα πάθη και τις επιβλαβείς συναισθηματικές εμπλοκές που κατευθύνουν τη ζωή σου και τέλος, το τρίτο, να ελευθερωθείς από την ίδια την έννοια της ελευθερίας. Μόνο αν παραιτηθείς από την ανάγκη σου να είσαι ελεύθερος, θα μπορέσεις να βιώσεις την αληθινή ελευθερία.
Τότε μόνο συμβαίνει η μεταμόρφωση, τότε μόνο η αληθινή ελευθερία και η διάσταση της πλάνης της ζωής γίνονται ταυτόσημες. Αυτό που ουσιαστικά αλλάζει είναι η επίγνωσή σου και αυτή έχει να κάνει με τη βαθιά αίσθηση συνείδησης που προέρχεται από την αφύπνιση του αυθεντικού εαυτού σου και την αναγνώριση ότι είσαι πνευματικό ον, που έχει ανθρώπινες εμπειρίες και όχι ένας άνθρωπος με πνευματικές εμπειρίες. Το Εγώ είναι το αποτέλεσμα των σκέψεών σου, οι σκέψεις όμως είναι αδύνατον να σταματήσουν ολοκληρωτικά όπως πολλοί διαλογιζόμενοι μάταια προσπαθούν. Είναι σαν να έχεις την απαίτηση από τα νεφρά σου να σταματήσουν να δουλεύουν. Το πρόβλημα, λοιπόν, δεν είναι η σκέψη και το πώς θα τη σταματήσουμε. Το πρόβλημα προέρχεται από την ταύτισή σου και την αναγνώριση του εαυτού σου, μέσα από τη σκέψη. Αν μπορέσεις να αποταυτιστείς και να σταματήσεις να αναγνωρίζεις τον εαυτό σου μέσα από τον νου, τότε ο εγκέφαλος και η σκέψη μπορούν να αποτελέσουν ένα εξαιρετικό εργαλείο και να γίνουν ένας συνδετικός κρίκος μεταξύ του πνευματικού και του υλικού κόσμου· τότε ο εγκέφαλος χρησιμοποιείται για να εκφράσει αρχετυπικές αλήθειες. Αν μπορέσεις να αποταυτιστείς, τότε θα κατανοήσεις ότι η σκέψη υπάρχει μέσα σε αυτό που είσαι· δεν είσαι η σκέψη.
Η σκέψη αποτελεί μόνο ένα πολύ μικρό μέρος αυτού που πραγματικά είσαι.
Και η σκέψη και ο νους είναι και αυτά μέρος της συνειδητότητας, όμως αποτελούν μια πιο πρωτόγονη έκφραση αυτής. Όπως, για παράδειγμα, μια πέτρα σε σχέση με ένα λουλούδι, ένα ζώο και έναν άνθρωπο. Όλα αυτά είναι συνείδηση, αλλά σε διαφορετικά στάδια εξέλιξης. Το να αναγνωρίζεις το ποιος είσαι μόνο μέσα από τα ιδεολογήματα του νου, είναι σαν να αναγνωρίζεις το φως μόνο μέσα από τις λάμπες, αγνοώντας την ύπαρξη του Ήλιου. Οι άνθρωποι, όταν τους μιλήσεις για το κβαντικό πεδίο, την ωκεάνια κοχλάζουσα ενέργεια η οποία εμπεριέχει και εμπεριέχεται στα πάντα, μοιάζουν σαν το χρυσόψαρο που ξαφνικά ακούει για πρώτη φόρα την ύπαρξη του νερού και αναρωτιέται: νερό, τι νερό, τι είναι αυτό; Ο άνθρωπος όμως είναι το μόνο ον που έχει τη δυνατότητα να συνειδητοποιεί αυτό που είναι. Τα ζώα μπορούν να είναι αυτή η αλήθεια, δίχως όμως να έχουν τη δυνατότητα να το συνειδητοποιούν ότι είναι αυτή η αλήθεια. Οι περισσότεροι άνθρωποι απλώς συνειδητοποιούν με τον νου τους μόνο τις σκεπτοδιαδικασίες τους και ταυτίζονται μαζί του, και αυτό δημιουργεί το Εγώ· αναγνωρίζουν, έτσι, αυτό που είναι, μόνο μέσα από τη σκέψη. Ενώ έχουν τη δυνατότητα, ως όντα, να αναγνωρίσουν τον ωκεανό της συνείδησης, παρά ταύτα μένουν προσκολλημένοι σε αυτό που αποκαλούμε νου. Ο άνθρωπος δεν χρειάζεται να αποταυτιστεί μόνο από όλες τις σκέψεις που του λένε ποιος είναι· πρέπει, επίσης, να αφήσει και όλες τις ιδέες για το τι είναι η φώτιση ή τι θα του προσφέρει, διότι και αυτές αποτελούν έναν παραγωγό του ίδιου του Εγώ, που τώρα αναζητά την αληθινή ελευθερία.
Όταν ο άνθρωπος συντονιστεί με τον πνευματικό του εαυτό, τότε βασική αξία στη ζωή του γίνεται η αυτογνωσία· από εκεί θα οδηγηθεί στο «είμαι ο εαυτός μου» και στην αληθινή ελευθερία. Το αποτέλεσμα της ελευθερίας είναι η αγάπη. Και μόνο ένας άνθρωπος ελεύθερος από τον νου μπορεί να αγαπήσει πραγματικά. Η πόρτα που θα σε οδηγήσει στη διάσταση αυτή είναι το να επιτρέψεις στα πάντα να είναι όπως είναι. Αυτή είναι η φυσική σου διάσταση· δεν είναι κάτι που πρέπει να φτιάξεις, είναι κάτι που υπάρχει και θα υπάρχει εκεί, ακόμα και όταν το Εγώ σου θα έχει πεθάνει. Το μόνο που χρειάζεται είναι να το ανακαλύψεις, ξανά, διότι έχει επικαλυφθεί από τα παιδικά σου τραύματα που έχουν προκληθεί από την οικογένειά σου και τις ψυχοσεξουαλικές πιέσεις που έχεις υποστεί ως παιδί, αλλά, επίσης, και μέσα από τα πιστεύω της κοινωνίας, τα οποία δεν σε διδάσκουν να είσαι ο εαυτός σου. Αντιθέτως, σε ωθούν να γίνεις ένα εξειδικευμένο παραγωγικό εργαλείο, πάνω στο υπάρχον οικονομικό σύστημα, το οποίο έχει σαν πυρήνα τον ανθρώπινο Εγωϊκό νου. Αυτή η πνευματική σου διάσταση έχει επικαλυφθεί, επίσης, από τη φασαρία της κοινωνίας, των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης, των διαφημίσεων και των επίπλαστων αξιών και αναγκών, που σου φορτώνει όλη αυτή η βιομηχανία που σε θέλει άβουλο καταναλωτή, όπως, επίσης, και από την αναταραχή που έχει ο νους σου μέσα από τις σκέψεις και τον συναισθηματισμό, που είναι παράγωγο των σκέψεων. Το Εγώ σου όμως φοβάται πως αν παραδοθείς στη στιγμή και γίνεις σαν το νερό –αν αποδεχθείς τη ζωή–, αυτό θα σε κάνει να χάσεις τον έλεγχο των καταστάσεων, θα μείνεις άπραγος και θα χάσεις ό,τι έχεις κερδίσει ως τώρα. Η πνευματική διάσταση της ζωής σου όμως σου ζητά να επιτρέψεις στη ζωή να είναι αυτό που είναι και διαμέσου αυτού, να αποκτάς αυτό που ονομάζεται παρουσία. Το να βρίσκεσαι στο Εδώ και στο Τώρα, είναι το κλειδί που ανοίγει τις πύλες για τη σύνδεσή σου με τη συμπόνια και με τον πνευματικό σου εαυτό. Η κατανόηση ότι Είμαι ο αυτός που παρατηρεί η διαδικασία της παρατήρησης και το αντικείμενο που παρατηρείται, κάνει τον νου να καταρρεύσει.
Όταν σωπάσει ο νους, και παράλληλα καταρρεύσει και ο παρατηρητής, και μαζί με τον παρατηρητή η αίσθηση παρουσίας στο Εδώ και στο Τώρα, τότε μόνο αναδύεται μια νέα αντίληψη της πραγματικότητας, αυτό που αποκαλούμε φώτιση.
-Απόσπασμα από το βιβλίο “Μυστική Ψυχολογία” του συγγραφέα Μιχαήλ Καρπαθίου