Μπορούν άραγε τα παιδιά μικρής ηλικίας να αντιληφθούν την αξία και την αναγκαιότητα της ανακύκλωσης;

Πολύ συχνά ακούμε για την ανακύκλωση… Τι είναι όμως;

Η ανακύκλωση είναι η διαδικασία κατά την οποία τα υλικά που πετάμε στα σκουπίδια ταξινομούνται με βάση την ύλη τους και μετατρέπονται εκ νέου σε πρώτη ύλη, ώστε να χρησιμοποιηθούν στην παραγωγή νέων προϊόντων. Σε τυπικό πλαίσιο γίνεται μεγάλη προσπάθεια να υλοποιηθεί, αλλά η έλλειψη ενημέρωσης συχνά την οδηγεί σε αποτυχία.

Χαρακτηριστικά των σύγχρονων κοινωνιών αποτελούν η υπερκατανάλωση αγαθών και η κατασπατάληση ενέργειας και φυσικών πόρων. Τα αποτελέσματα της συνθήκης αυτής τα βιώνουμε καθημερινά. Είναι η οικολογική καταστροφή που έχει επέλθει με το πέρασμα των χρόνων: ακραίες θερμοκρασίες, έντονα καιρικά φαινόμενα, περιορισμός δασικών εκτάσεων, ξηρασία…

Τα παιδιά βιώνουν τα αποτελέσματα αυτά εξίσου ως πολίτες αυτού του πλανήτη και πολλά ερωτήματα γεννιούνται στο μυαλουδάκι τους. Με το παιδικό βιβλίο, τις ιστορίες δηλαδή, μπορούμε να εξηγήσουμε στα παιδιά με απλό και κατανοητό τρόπο τα περίπλοκα αυτά γεγονότα και να τα κινητοποιήσουμε.

Ξεκινώντας από το οικολογικό ζήτημα, η ανακύκλωση είναι το πρώτο βήμα για να ενισχυθεί η ενσυναίσθησή τους και να μυηθούν σε φιλικές προς το περιβάλλον πρακτικές.

Γιατί όμως πρώτα τα παιδιά;

Οι αυξημένες προσλαμβάνουσες και ο μιμητισμός που τα χαρακτηρίζουν αποτελούν το κλειδί για την υιοθέτηση των παραπάνω συνηθειών. Σε αυτές τις ηλικιακές ομάδες διαμορφώνονται οι αξίες, οι στάσεις και οι αντιλήψεις που θα ακολουθήσουν τον άνθρωπο στην πορεία της ζωής του. Καλός φίλος των μικρών παιδιών είναι τα Παραμύθια, που αποτελούν συνδυασμό ψυχαγωγίας και εκπαίδευσης και τα συντροφεύουν καθημερινά. Η ανάγνωση ενός παραμυθιού είναι ποιοτικός χρόνος μεταξύ γονέα και παιδιού, ιδιαίτερα σημαντικός για την οικοδόμηση σχέσης εμπιστοσύνης.

Συγχρόνως, η ανάπτυξη της ενσυναίσθησης είναι ιδιαίτερα σημαντικό να ξεκινά από μικρή ηλικία, διότι είναι συναρπαστικό να μην μπαίνουν φραγμοί, αλλά ανεμπόδιστα να συνδέονται τα παιδιά με τους συνανθρώπους και το περιβάλλον τους, κάτι που συνεπάγεται είτε θετικά είτε αρνητικά συναισθήματα. Μέσω του διαλόγου και της λογοτεχνίας, αναπτύσσονται δεξιότητες που εξελίσσουν τη συναισθηματική νοημοσύνη του ατόμου και το βοηθούν να ζει αρμονικά με τους συνανθρώπους και το περιβάλλον του.

Η επιρροή των συγγραφέων

Οι συγγραφείς λοιπόν έχουν τα πινέλα και τα χρώματα για να «ζωγραφίσουν» στις παιδικές καρδιές την αγάπη για το περιβάλλον και εκείνα με οδηγό τη φαντασία τους να ανακαλύψουν μυριάδες τρόπους να τη δείξουν.

Οι ήρωες των παραμυθιών είναι αυτοί που θα διδάξουν και θα αναδείξουν μέσα από τις πράξεις τους τη σωστή διαδικασία ανακύκλωσης. Στο παιδικό βιβλίο «Ο Κωστάκης Μελισσάκης στο εργοστάσιο ανακύκλωσης» ο μικρός Κωστάκης κινδυνεύει από τα ανθρώπινα σκουπίδια και κάπως έτσι του γεννιέται η ανάγκη να συμβάλει στην προστασία του περιβάλλοντος.

Εργάζεται εθελοντικά στον εργοστάσιο ανακύκλωσης και αποκτά πολλές νέες γνώσεις. Μάλιστα, μεταφέρει τις νέες του εμπειρίες και συνήθειες στην κοινωνία που ζει. Με τον ίδιο τρόπο τα παιδιά διαδίδουν όσα μαθαίνουν και αυθόρμητα δημιουργούν ένα καλύτερο κόσμο που χαρακτηρίζεται από αγάπη, συνεργασία, φροντίδα και σεβασμό.

Η ευθύνη του εκπαιδευτικού

Ως εκπαιδευτικός αισθάνομαι την ανάγκη να έρθουν τα παιδιά σε επαφή με το βιβλίο. Όχι, δεν αφορά μόνο στο γνωστικό κομμάτι, αλλά και στο αισθητηριακό. Το παιδί αγγίζει τις σελίδες, αντιλαμβάνεται τις διαφορετικές υφές, έχει το χρόνο να επεξεργαστεί στο μυαλό του κάθε εικόνα, να την παρατηρήσει και μόνο όταν εκείνο επιλέξει, να γυρίσει σελίδα. Όπως λοιπόν αντιλαμβάνονται τις ιδιαιτερότητες στο χαρτί, με τον ίδιο τρόπο αντιλαμβάνονται και τα ιδιαίτερα νοήματα που προβάλλονται σε κάθε παραμύθι.

Στόχος μου είναι με την εξέλιξη της πλοκής τα παιδιά να διασκεδάσουν, να βιώσουν ποικιλία συναισθημάτων και παράλληλα να διδαχθούν τον σεβασμό στο περιβάλλον. Πολλές δυσκολίες θα ξεπετάγονται στη ζωή τους και θα τους βάζουν τρικλοποδιές, όπως κάνει και η Δεινοσαύρα στο παραμύθι, αλλά θα πρέπει να «χτίσουν» δυνάμεις για να τις αντικρούουν. Έχοντας αυτές τις σκέψεις αποφάσισα και εγώ να επικοινωνήσω τα συγκεκριμένα θέματα μέσα από το παιδικό βιβλίο «Ο Κωστάκης Μελισσάκης στο εργοστάσιο ανακύκλωσης».

Ας μην ξεχνάμε

Η φύση είναι το σπίτι μας και οφείλουμε να το φροντίζουμε. Το μέλλον του πλανήτη είναι τα παιδιά και συγχρόνως οι αποδέκτες των περιβαλλοντικών αλλαγών, γι’ αυτό αξίζει όλοι μαζί να προσπαθήσουμε να τις μετριάσουμε.

-Δήμητρα Ιωαννίδη, Συγγραφέας

Βρες το καλύτερο παιδικό βιβλίο από τις εκδόσεις iWrite