Τι ξέρουμε τελικά για την ύπαρξη (ή μη) του Αλέξη Ζορμπά;

Στο ερώτημα για το αν υπήρξε στ’ αλήθεια ο Αλέξης Ζορμπάς, κλήθηκε ν’ απαντήσει ένας παλιός γνωστός του Ν. Καζαντζάκη και δεύτερος σύζυγος της πρώην γυναίκας του Γαλάτειας, ο Μάρκος Αυγέρης, που γνώριζε καλά τον Γιώργη Ζορμπά και την οικογένειά του.

Το πορτραίτο ενός εμβληματικού λογοτεχνικού ήρωα

Για την ύπαρξη (ή μη) του περίφημου ήρωα -μεταξύ άλλων- διαβάζουμε στο βιβλίο «Ζήσε σαν τον Ζορμπά».

«Τον Αλέξη Ζορμπά δεν τον γνώρισε κανένας. Ο Αλέξης Ζορμπάς είναι ο λογοτεχνικός ήρωας στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Καζαντζάκη, είναι πλάσμα της φαντασίας του και δεν έχει σχεδόν καμία σχέση με τον Ζορμπά της ζωής, που κάποτε τον γνώρισα σαν φίλο του Καζαντζάκη, εκεί γύρω στα 1920.

Ο Ζορμπάς αυτός της ζωής ήταν άνθρωπος σοβαρός, αξιοπρεπής, σεβόταν τον εαυτό του. Καταλαβαίνει κανείς ποιος ήταν αυτός ο πραγματικός Ζορμπάς άμα δει τη φωτογραφία του. Ένας άνθρωπος περιποιημένος, ήσυχος κι ασφαλής για τον εαυτό του, καλοχτενισμένος, καλοντυμένος, άνθρωπος που δείχνει πως υπολήπτεται τον εαυτό του κι οι άλλοι τον σέβονται. Δεν έχει τίποτε το αλήτικο και το έξαλλο, που έχει ο Ζορμπάς της τέχνης».

Ο Καζαντζάκης για τον Ζορμπά

Λίγους μήνες προτού φύγει από τη ζωή ο Νίκος Καζαντζάκης, την άνοιξη του 1957, έλαβε στην Αντίμπ της Νότιας Γαλλίας, όπου κατοικούσε, μια επιστολή από τον πρωτότοκο γιο του Ζορμπά, τον αντισυνταγματάρχη τότε Αντρέα, στην οποία διαμαρτυρόταν έντονα γιατί θεωρούσε ότι το βιβλίο του ρεζίλευε τον πατέρα του και προσέβαλλε την οικογένειά του. Ο Καζαντζάκης, με την ειλικρίνεια που τον χαρακτήριζε, απάντησε: «Σπάνια αγάπησα και τίμησα άνθρωπο όπως το Ζορμπά. Τον παράστησα στα γραπτά μου ως ένα ανώτερο ελέφτερον άνθρωπο κ’ είναι τόρα ένδοξος για χιλιάδες ανθρώπους στην Εβρώπη και στην Αμερική… Αυτά έκαμα για τον πατέρα και τόρα ο γυιός παραπονάται».

Η υστεροφημία του Αλέξη Ζορμπά

Αυτό που θα έπρεπε μάλλον να κρατήσουμε εν τέλει είναι η βαθιά πίστη του δημιουργού στο πρόσωπο που τόσο αγάπησε, τίμησε και έκανε πασίγνωστο στην Οικουμένη. Είναι αλήθεια ότι ο μυθιστορηματικός Ζορμπάς είναι μια υπερβολή, που δεν έχει τίποτε σχεδόν κοινό με έναν απλό καθημερινό άνθρωπο. Η αδιάκοπη ευφορία του, ο παιδικός ενθουσιασμός του, η ορμητικότητά του και το παράλογο πάθος του τον δείχνουν σαν μη φυσιολογικό.

Αυτά όμως τα χαρακτηριστικά είναι που τον μετατρέπουν σε μια προσωπικότητα ελκυστική, λαϊκόσοφη και πλούσια σε εμπειρίες, που έχει να διδάξει πολλά ωφέλιμα πράγματα στους υπόλοιπους φυσιολογικούς ανθρώπους. Έχοντας υπόψη αυτή την προοπτική, η ανάγνωση του μυθιστορήματος είναι εκτός από μια ακόμα ωραία ιστορία, μια μεταμορφωτική εμπειρία και μια πρωτότυπη πρόταση ζωής.

Ο Ζορμπάς, ο πραγματικός που θυμίζει κάποιον μακρινό παππού μας και ο μυθιστορηματικός που μοιάζει με τον δάσκαλο που όλοι θα θέλαμε ν’ αποκτήσουμε, είναι μια πυξίδα που έλκεται από την ουσία της ζωής, και έτσι μας δείχνει τα όρια του ταξιδιού μας.

Βρείτε το βιβλίο για τον Αλέξη Ζορμπά
με τίτλο «Ζήσε σαν τον Ζορμπά» από τις Εκδόσεις iWrite