Η γλώσσα των Ίνκας

Στο Περού και τη Βολιβία λέγονται Κέτσουα, άλλα στον Ισημερινό Κίτσουα (Kichwa). Στην πραγματικότητα δεν πρόκειται για μια ενιαία εθνοτική ομάδα. Ουσιαστικά είναι μια γλώσσα, που με τα χρόνια απέκτησε και την έννοια της εθνότητας. Ήταν η γλώσσα των Ίνκας που επιβλήθηκε στην αχανή αυτοκρατορία τους.

Μια αυτοκρατορία που εκτεινόταν από τη νότια Κολομβία έως τη βόρεια Χιλή. Το κοινό χαρακτηριστικό που ένωνε όλες αυτές τις διαφορετικές φυλές και λαούς. Η Κίτσουα είναι άλλη διάλεκτος της Κέτσουα. Ταυτόχρονα με την γνωστή ως γλώσσα των Ίνκας και η Κίτσουα έχει διαφορετικές διαλέκτους. Η Κίτσουα στην Αμαζονία διαφέρει από αυτή που μιλάνε στις Άνδεις. Οι αμαζονιακοί Kichwas ή Napu runas είναι η μεγαλύτερη εθνοτική ομάδα στην Αμαζονία του Ισημερινού. Με τη σειρά τους χωρίζονται σε δυο υποομάδες, που επίσης έχουν διαφορετική διάλεκτο. Στην επαρχία Napo και Sucumbios λέγονται Napu-Kichwas και στην επαρχία Pastaza ονομάζονται Canelo-Kichwas ή Pastaza-Kichwas. Για το από πού προέρχονται υπάρχουν διάφορες θεωρίες.

Η επικρατέστερη λέει ότι είναι απομεινάρια φυλών, κυρίως των Quijos, που είχαν απομείνει από τις διώξεις των Ευρωπαίων.

Αυτές ενώθηκαν με τον χρόνο και χρησιμοποίησαν την Κίτσουα ως κοινή γλώσσα για να συνεννοούνται. Η μυθολογία τους λέει ότι κατάγονται από τον ιαγουάρο. Είναι δηλαδή παιδιά του Amazanga Runa (προστάτης των ζώων της ζούγκλας), γιοι και κόρες των Ανθρώπων της Μεσημβρίας ή των Ανθρώπων του Ζενίθ και ζουν εκεί από αμνημονεύτων χρόνων.

Ο όρος Άνθρωποι του Ζενίθ προέρχεται από μια αρχαία προφητεία. Αυτή υποστήριζε ότι το Σαραγιάκου θα γίνει ένας πυλώνας εδαφικής, πολιτιστικής και πνευματικής υπεράσπισης, μια αχτίδα φωτός τόσο δυνατή, όσο ο ήλιος τη στιγμή που φτάνει στο ψηλότερο σημείο πάνω από το δάσος. Είναι φυλή με όμορφα χαρακτηριστικά, αλλά στα μάτια μου έμοιαζαν εξωτερικά πολύ με τους Κίτσουα των Άνδεων και όχι με αμαζονιακούς. Έπλασα τη δική μου θεωρία και σκέφτηκα ότι ίσως να πρόκειται για ομάδες ορεσίβιων Κίτσουα που κατέβηκαν από τις Άνδεις για να γλυτώσουν από τους κονκισταδόρες ή απλώς εποίκισαν την Οριέντε[1] και διαμόρφωσαν νέα κουλτούρα σύμφωνα με το νέο τους περιβάλλον, επηρεασμένοι και από τις ήδη βρισκόμενες εκεί αμαζονιακές φυλές.

[1] Έτσι ονομάζουν στον Ισημερινό τις ανατολικές επαρχίες της Αμαζονίας.

Η φυλή των Κίτσουα είναι μία από τις πολλές φυλές για την οποία μπορούμε να διαβάσουμε στο νέο βιβλίο του βραβευμένου από το National Geographic φωτογράφου Βασίλη Κωνσταντινέα “Πράσινος Παράδεισος, Κόκκινος Χρυσός“, όπου παρατίθενται οι εμπειρίες του από πέντε ταξίδια που πραγματοποίησε στην Αμαζονία!