ΓΡΑΦΕΙ Ο ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΣΑΚΕΛΛΑΡΙΟΥ
Δρ Κοινωνιολογίας της Θρησκείας Παντείου Πανεπιστημίου και διδάσκων Ελληνικού Ανοιχτού Πανεπιστημίου
Οι σχέσεις πολιτικής και θρησκείας στην ελληνική κοινωνία προκαλούσαν ανέκαθεν προβλήματα και εμπόδια στην εκκοσμίκευση τόσο του κράτους όσο και της κοινωνίας. Η αποκρυστάλλωση δε των σχέσεων αυτών σε θεσμικό επίπεδο, ως σχέσεις κράτους και Εκκλησίας, μόνο ως ιδιάζουσα και στα όρια της παθογένειας για ένα σύγχρονο δημοκρατικό κράτος μπορεί να χαρακτηριστεί. Η Ορθόδοξη Εκκλησία έχει καταστεί τυπικά ή ουσιαστικά ένας κεντρικός συνομιλητής της εκάστοτε πολιτικής εξουσίας και ασκεί πολύ συχνά πιέσεις προκειμένου να ενισχύσει ή να προστατεύσει τα συμφέροντά της. Εκτός αυτού η Εκκλησία προσπαθεί με κάθε τρόπο όχι απλώς να εκφράσει την άποψή της επί κοινωνικών ζητημάτων, αλλά επιδιώκει να επιβάλει και τις θέσεις σε ζητήματα που αφορούν το εκπαιδευτικό σύστημα, τις έμφυλες σχέσεις και τη θέση των γυναικών στην κοινωνία, την εξωτερική πολιτική, την καλλιτεχνική έκφραση και ελευθερία.
Τα τελευταία χρόνια έχει τεθεί στον δημόσιο διάλογο και στο πεδίο της πολιτικής η ανάγκη του λεγόμενου διαχωρισμού κράτους και Εκκλησίας. Πρόκειται για ένα αίτημα το οποίο σύμφωνα με όλες τις έρευνες φαίνεται να έχει ωριμάσει κοινωνικά, αλλά η πολιτική εξουσία στέκεται άβουλη ενώπιον του πολιτικού κόστους, ενώ η Εκκλησία μάλλον ικανοποιείται να εμφανίζεται ως προνομιακός συνομιλητής του κράτους και να περιβάλλεται με την κρατική αίγλη, διστάζοντας να ζητήσει η ίδια να γίνει το πρώτο βήμα.
Η πανδημία του κορωνοϊού που ξέσπασε το 2020 έφερε ξανά επιτακτικά στο προσκήνιο τα παραπάνω ζητήματα και τα ανέδειξε στον μέγιστο βαθμό αναδεικνύοντας και πάλι τις σχετικές παθογένειες, δρώντας ως ένας μεγεθυντικός φακός.
Το παρόν βιβλίο αποτελεί την απόπερα σύνθεσης ενός κριτικού κοινωνιολογικού δοκιμίου, το οποίο δομείται επί τριών κεντρικών αξόνων: των σχέσεων εξουσίας, της εκκοσμίκευσης και του θρησκευτικού λαϊκισμού. Διερευνά ζητήματα όπως οι σχέσεις επιστήμης και θρησκείας, πολιτικής και θρησκείας, Κράτους και Εκκλησίας, η εκκοσμίκευση, οι θεωρίες συνωμοσίας και η στάση της κοινωνίας. Αν και αρκούντως κριτικό και αιχμηρό, δεν έχει ως στόχο να «πολεμήσει» την Εκκλησία και πολύ περισσότερο να στραφεί ενάντια στους πιστούς και τη θρησκεία ως κοινωνικό φαινόμενο. Η θρησκεία και η Εκκλησία αποτελούν μέρος της δημόσιας σφαίρας και ο διάλογος για τον ρόλο που διαδραμάτισαν κατά την πανδημία είναι επιβεβλημένος, ιδίως σε μια κοινωνία, όπως η ελληνική, που δεν δέχτηκε τη θετική επίδραση των ιδεών του Διαφωτισμού και στην οποία, αρκετά συχνά, η επιστήμη αντιμετωπίζεται ως θεραπαινίδα της θρησκείας.
ΑΠΟΚΤΗΣΤΕ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΘΡΗΣΚΕΙΑ ΚΑΙ ΠΑΝΔΗΜΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ