Προσωπική Ανάπτυξη: Ζεις με Επιλογές ή απλώς Αντιδράς στη Ζωή σου;
“Κάθε απόφαση που δεν παίρνεις, είναι μια απόφαση που παίρνει η ζωή για σένα.”
Έχεις ποτέ αισθανθεί ότι η ζωή σου δεν είναι πραγματικά δική σου; Ότι δεν την επιλέγεις, αλλά απλώς συμβαίνει γύρω σου, ενώ εσύ προσπαθείς να προσαρμοστείς;
Πολλοί άνθρωποι περνούν τη ζωή τους όχι κάνοντας επιλογές, αλλά αποφεύγοντας τις λάθος επιλογές. Δεν αντέχουν τη δουλειά τους, αλλά δεν την αλλάζουν. Δεν θέλουν να μοιάσουν στους γονείς τους, αλλά δεν ξέρουν ποιοι θέλουν να γίνουν. Δεν αντέχουν την πίεση της κοινωνίας, αλλά δεν έχουν χτίσει έναν κόσμο όπου νιώθουν ότι ανήκουν.
Και έτσι, μέρα με τη μέρα, η ζωή τους διαμορφώνεται όχι από το τι θέλουν, αλλά από το τι απορρίπτουν.
Αν το σκεφτείς, αυτή δεν είναι πραγματική ελευθερία. Είναι απλώς μια ζωή αντίδρασης – ένας ατελείωτος αγώνας να αποφύγεις τα εμπόδια χωρίς να καθορίζεις εσύ την κατεύθυνση.
Μπορεί να πιστεύεις ότι έχεις τον έλεγχο, αλλά αν όλες σου οι αποφάσεις βασίζονται στο “τι δεν θέλεις”, τότε ποιος πραγματικά διαμορφώνει τη ζωή σου;
Η προσωπική ανάπτυξη δεν είναι απλά μια θεωρητική έννοια. Είναι το σημείο όπου σταματάς να κινείσαι με βάση το παρελθόν και αρχίζεις να χτίζεις με βάση το μέλλον σου.
Οπότε, η ερώτηση είναι μία:
Είσαι αυτός που επιλέγει ή απλώς αυτός που αποφεύγει;
➡ Και αν αναρωτιέσαι πώς μπορείς να αλλάξεις αυτό το μοτίβο και να πάρεις τον έλεγχο στα χέρια σου, η απάντηση είναι πιο απλή απ’ όσο νομίζεις. Αρκεί να κατανοήσεις την παγίδα της αντίδρασης και τη δύναμη της επιλογής.
Η ψυχολογική παγίδα του να ορίζεσαι από αυτά που απορρίπτεις: όταν γίνεσαι εσύ το εμπόδιο στην προσωπική σου ανάπτυξη
Έχεις παρατηρήσει ποτέ πώς ορισμένοι άνθρωποι καθορίζουν όλη τους τη ζωή όχι με βάση αυτά που αγαπούν και επιδιώκουν, αλλά με βάση αυτά που απορρίπτουν και αποφεύγουν;
Δεν τους αρέσει η δουλειά τους, αλλά δεν ψάχνουν κάτι άλλο. Δεν θέλουν να καταλήξουν σαν τους γονείς τους, αλλά ποτέ δεν έχουν σκεφτεί ποιοι πραγματικά θέλουν να γίνουν. Αποφεύγουν τις σχέσεις που τους πιέζουν, αλλά δεν ξέρουν τι είδους σχέσεις τους ταιριάζουν. Και έτσι, χωρίς να το καταλαβαίνουν, διαμορφώνουν μια ζωή μέσα από την απόρριψη και όχι μέσα από τη δημιουργία.
Μοιάζει με τον καπετάνιο ενός πλοίου που αποφεύγει συνεχώς τα βράχια, αλλά δεν ξέρει πού θέλει να φτάσει. Σίγουρα δεν θα συγκρουστεί, αλλά και δεν θα φτάσει πουθενά.
Η αντίδραση δεν είναι επιλογή
Πολλοί άνθρωποι ζουν με τη νοοτροπία ότι το να απορρίπτεις κάτι είναι το ίδιο με το να επιλέγεις κάτι άλλο. Όμως δεν είναι. Η αποφυγή μιας κατάστασης δεν σημαίνει ότι έχεις χαράξει δική σου πορεία.
Σκέψου κάποιον που δεν θέλει να δουλεύει σε μια βαρετή δουλειά. Μπορεί να παραιτηθεί, αλλά αν δεν έχει ιδέα τι άλλο θέλει να κάνει, τότε το μόνο που έχει καταφέρει είναι να μην εργάζεται εκεί – όχι να έχει βρει κάτι καλύτερο.
Αυτή η παθητική στάση δεν είναι αβλαβής. Αντίθετα, δημιουργεί ένα εσωτερικό κενό. Όταν δεν επιλέγεις συνειδητά προς τα πού θέλεις να κινηθείς, μένεις στάσιμος.
Στο βιβλίο της με τίτλο “Οι Σειρήνες της Υπερβολής και πώς να αψηφήσουμε το κάλεσμά τους “, η Νίκευα Μοσχοπούλου αναλύει πώς συχνά ζούμε τη ζωή μας με βάση εξωτερικές συνθήκες και όχι με συνειδητές επιλογές. Η ίδια επισημαίνει ότι η προσωπική ανάπτυξη δεν μπορεί να βασίζεται αποκλειστικά σε όσα απορρίπτουμε, αλλά απαιτεί μια ενεργή στάση απέναντι στη ζωή:
«Η ζωή μας δεν θα έπρεπε να είναι αυτόματες αντιδράσεις σε εξωτερικούς παράγοντες ή σε ανεξέλεγκτα συναισθήματα, αλλά συνειδητές επιλογές σκέψης και δράσης που αντανακλούν τα πιστεύω μας.»
Η αποφυγή δεν είναι επιλογή. Το να ξέρεις τι δεν θέλεις είναι χρήσιμο, αλλά το να ξέρεις τι θέλεις είναι απαραίτητο. Και αυτό ακριβώς είναι το πρώτο βήμα προς μια ουσιαστική προσωπική ανάπτυξη: η ικανότητα να χαράζεις πορεία, αντί να παραμένεις εγκλωβισμένος σε έναν κύκλο άρνησης.
Πώς επηρεάζονται η αυτοεικόνα και οι σχέσεις μας
Αν δεν έχουμε μια σαφή εικόνα για το ποιοι θέλουμε να γίνουμε, τότε δεν έχουμε σταθερότητα ούτε στον εαυτό μας ούτε στις σχέσεις μας. Η αυτοεικόνα μας παραμένει θολή, καθώς ορίζεται από αντιθέσεις αντί για πραγματικές επιλογές.
Ένα άτομο που ζει αντιδραστικά:
Νιώθει ότι παρασύρεται από τις περιστάσεις.
Αναπτύσσει φόβο απέναντι στη δέσμευση, γιατί δεν είναι σίγουρο για τις επιθυμίες του.
Δυσκολεύεται να πάρει αποφάσεις, καθώς πάντα υπάρχει το ερώτημα “μήπως αυτό δεν είναι αρκετά καλό;”
Με τον καιρό, αυτή η στάση μας απομακρύνει από τη συνειδητή προσωπική ανάπτυξη. Αντί να επιλέγουμε ποιοι θέλουμε να γίνουμε, απλώς αντιδρούμε στα λάθη του παρελθόντος.
Και αν δεν πάρεις τον έλεγχο, τότε ποιος θα το κάνει;
Αντί να ζούμε μέσα από το “όχι”, γιατί να μην αρχίσουμε να ζούμε μέσα από το “ναι”;
Προσωπική ανάπτυξη σημαίνει να παίρνεις θέση
Τι σημαίνει πραγματικά να επιλέγεις τη ζωή σου αντί να απλώς αντιδράς σε αυτή;
Συχνά, όταν σκεφτόμαστε την έννοια του “παίρνω θέση”, το μυαλό μας πάει σε ακραίες εικόνες: συγκρούσεις, έντονες απόψεις, ριζικές αλλαγές. Ωστόσο, το να παίρνεις θέση στη ζωή σου δεν σημαίνει να γίνεσαι αντιδραστικός ή απόλυτος, αλλά να αναγνωρίζεις ότι η ζωή σου είναι μια διαδοχή αποφάσεων – είτε τις παίρνεις εσύ, είτε τις αφήνεις να παρθούν για εσένα.
Η ουσία της προσωπικής ανάπτυξης δεν βρίσκεται στο να αντιδράς, αλλά στο να δημιουργείς.
Επιλογή ≠ Αντίδραση
Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι το να “παίρνεις θέση” σημαίνει να εκφράζεις τη δυσαρέσκειά σου ή να αντιτίθεσαι σε κάτι. Όμως, αυτό είναι απλώς μια μορφή παθητικότητας μεταμφιεσμένη σε δράση.
✔ Δεν θέλω να ζω έτσι! → Αντίδραση
✔ Θέλω να δημιουργήσω μια ζωή όπου… → Επιλογή
Η διαφορά είναι τεράστια. Αν ορίζουμε τη ζωή μας με βάση τι απορρίπτουμε, τότε ουσιαστικά κινούμαστε χωρίς δικό μας προορισμό. Αν όμως αρχίσουμε να επιλέγουμε ενεργά, τότε δεν είμαστε πλέον θεατές – είμαστε δημιουργοί της πραγματικότητάς μας.
Στο βιβλίο “Οι Σειρήνες της Υπερβολής”, η Νίκευα Μοσχοπούλου σημειώνει: «Είναι η στιγμή να διαλέξουμε θέση και να αναλάβουμε τα ηνία του εαυτού μας.»
Η πραγματική αλλαγή ξεκινά με την απόφαση να είσαι παρών στη ζωή σου
Η ζωή σου είναι οι επιλογές σου. Όχι τα λάθη των άλλων, όχι οι συνθήκες, όχι το παρελθόν. Αν περιμένεις να έρθει η ιδανική στιγμή, θα μείνεις θεατής. Αν όμως αποφασίσεις ότι κάθε στιγμή είναι η κατάλληλη στιγμή για να επιλέξεις συνειδητά, τότε θα αποκτήσεις αληθινή δύναμη.
Και τώρα, η ερώτηση είναι απλή:
➡ Θα συνεχίσεις να αφήνεις τη ζωή σου να διαμορφώνεται από εξωτερικές συνθήκες ή θα πάρεις θέση και θα την καθορίσεις εσύ;
3+1 Πρακτικά Βήματα για να ζήσεις με επιλογές: φτάνοντας την προσωπική ανάπτυξη ένα βήμα τη φορά
Η θεωρία έχει αξία, αλλά η πραγματική αλλαγή έρχεται μέσα από την πράξη. Αν θέλεις να σταματήσεις να ζεις αντιδραστικά και να αναλάβεις τον έλεγχο της ζωής σου, χρειάζεσαι πρακτικά εργαλεία. Πώς μπορείς να κάνεις τη μετάβαση από την αντίδραση στην επιλογή;
Το βιβλίο “Οι Σειρήνες της Υπερβολής” της Νίκευας Μοσχοπούλου μας καθοδηγεί μέσα από συγκεκριμένες στρατηγικές που βοηθούν στη συνειδητή διαμόρφωση της ζωής μας.
Ακολουθούν 3+1 πρακτικά βήματα βασισμένα στο βιβλίο, τα οποία μπορούν να σε βοηθήσουν να χτίσεις τη ζωή σου με επιλογές, αντί να αφήνεις τις συνθήκες να σε καθορίζουν.
1. Καθόρισε τις αξίες σου – Ό,τι δεν έχει κατεύθυνση, παρασύρεται
Τι είναι πραγματικά σημαντικό για σένα;
Αν δεν έχεις ξεκάθαρες αξίες, οτιδήποτε συμβαίνει γύρω σου θα σε παρασύρει. Η έλλειψη σταθερών αρχών οδηγεί στο να παίρνουμε αποφάσεις βάσει του φόβου, της συνήθειας ή των επιρροών των άλλων, αντί για τις δικές μας βαθύτερες ανάγκες.
«Η αυτογνωσία δεν είναι πολυτέλεια, αλλά η βάση κάθε συνειδητής επιλογής. Αν δεν ξέρεις ποιος είσαι, πώς θα ξέρεις τι θέλεις;»
Αντί να αποφεύγεις καταστάσεις, άρχισε να επιλέγεις συνειδητά με βάση τις αξίες σου.
Άσκηση: Γράψε τρεις βασικές αρχές που καθορίζουν τη ζωή σου. Όχι γενικότητες – αληθινές, προσωπικές αξίες που θα σε καθοδηγούν στις αποφάσεις σου.
2. Αντί να απορρίπτεις, ξεκίνα να προσεγγίζεις
Σταμάτα να εστιάζεις σε τι δεν θέλεις και άρχισε να αναρωτιέσαι τι θέλεις να δημιουργήσεις.
Οι περισσότεροι άνθρωποι επικεντρώνονται στο τι θέλουν να αποφύγουν, αλλά αυτό δεν είναι το ίδιο με το να έχουν ένα θετικό όραμα για το μέλλον τους. Αν το μόνο που κάνεις είναι να απομακρύνεσαι από καταστάσεις, δεν σημαίνει ότι πηγαίνεις προς κάτι καλύτερο.
«Η χρήση της επίγνωσης είναι απαραίτητη, ώστε να είμαστε ενεργητικοί συμμέτοχοι και ελεγκτές των πραγμάτων που διαμορφώνουν την προσωπικότητά μας.»
Η προσωπική ανάπτυξη απαιτεί προσανατολισμό – όχι απλώς αποφυγή.
Άσκηση: Κάθε φορά που λες “Δεν θέλω…”, αντικατάστησε τη φράση με “Αυτό που επιλέγω είναι…” και δες πώς αλλάζει η προοπτική σου.
3. Μην περιμένεις τη “σωστή στιγμή” – Η δράση φέρνει αλλαγή
Αν περιμένεις να είναι όλα τέλεια, δεν θα κάνεις ποτέ την αλλαγή.
Η αναβλητικότητα είναι ο πιο ύπουλος τρόπος να χάνουμε τη ζωή μας χωρίς να το καταλαβαίνουμε. Περιμένουμε την ιδανική στιγμή, την τέλεια ευκαιρία, τη σωστή διάθεση, ενώ στην πραγματικότητα, δεν θα υπάρξει ποτέ η απόλυτα κατάλληλη στιγμή για να ξεκινήσεις.
«Η ατελής δράση είναι προτιμότερη από την αέναη ανάλυση. Η αλλαγή δεν συμβαίνει από μόνη της. Είναι αποτέλεσμα επιλογής.»
Δεν χρειάζεται να έχεις τα πάντα υπό έλεγχο για να ξεκινήσεις. Πρέπει απλώς να κάνεις το πρώτο βήμα.
Άσκηση: Πάρε μία μικρή, συνειδητή απόφαση σήμερα. Ακόμα κι αν είναι τόσο απλή όσο το να πας στη δουλειά σου από άλλο δρόμο, θα νιώσεις τη διαφορά του να επιλέγεις συνειδητά.
4. Δες τον εαυτό σου ως τον δημιουργό της ζωής σου
Η πραγματική προσωπική ανάπτυξη ξεκινά όταν δεις τον εαυτό σου ως κάποιον που δημιουργεί τη ζωή του, αντί για κάποιον που απλώς αντιδρά σε αυτή.
Αν βλέπεις τον εαυτό σου ως παρατηρητή των γεγονότων, τότε θα αισθάνεσαι πάντα ότι δεν έχεις έλεγχο. Αν όμως συνειδητοποιήσεις ότι κάθε σου απόφαση –ακόμα και οι μικρές– επηρεάζει το μέλλον σου, τότε αποκτάς δύναμη.
«Είναι επιλογή μας να είμαστε θεατές ή δημιουργοί.»
Το πιο ισχυρό βήμα για να αλλάξεις τη ζωή σου είναι να αναγνωρίσεις ότι έχεις αυτή τη δύναμη.
Άσκηση: Ρώτα τον εαυτό σου: “Τι μπορώ να δημιουργήσω σήμερα;” – και κάνε ένα μικρό βήμα προς τα εκεί.
Συνειδητοποίησε ότι η ζωή σου είναι προσωπική σου επιλογή και τότε η εσωτερική ανάπτυξη θα έρθει
Αν δεν επιλέγεις συνειδητά, τότε η ζωή σου διαμορφώνεται από τις περιστάσεις, όχι από εσένα.
Η προσωπική ανάπτυξη δεν είναι ένα θεωρητικό ταξίδι. Είναι η πρακτική ικανότητα να παίρνεις θέση, να χαράζεις πορεία και να δημιουργείς τη ζωή που θέλεις.
Όπως επισημαίνει το βιβλίο “Οι Σειρήνες της Υπερβολής”:
«Το μεγαλύτερο λάθος είναι να περιμένεις να σου φέρει η ζωή αυτό που εσύ δεν διεκδίκησες.»
Από σήμερα, θα συνεχίσεις να αντιδράς ή θα αρχίσεις να επιλέγεις;
Αν θέλεις να μάθεις περισσότερα για το πώς μπορείς να πάρεις τον έλεγχο της ζωής σου και να ξεφύγεις από τη νοοτροπία της αντίδρασης, το βιβλίο “Οι Σειρήνες της Υπερβολής” της Νίκευας Μοσχοπούλου είναι ένας οδηγός που θα σε βοηθήσει να χαράξεις τον δικό σου δρόμο.
Βρες το εδώ και ξεκίνα το ταξίδι σου προς την πραγματική προσωπική ανάπτυξη!